Του Στέλιου Τορομανίδη/ info@eurohoops.net
Ποια ήταν η μεγάλη υπερδύναμη του παρελθόντος, ποια ομάδα την αμφισβήτησε, τα διόλου ευκαταφρόνητα πεπραγμένα της Ελλάδας και η σύγχρονή κυρίαρχος του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Το Eurohoops σας παρουσιάζει των πίνακα των Μεταλλίων στην ιστορία της διοργάνωσης, ανήμερα (17/9) της ημέρας των τελικών που θα κρίνει τη νέα πρωταθλήτρια Ευρώπης, με την Σερβία και την Σλοβενία να θέλουν να στεφθούν κρεμάσουν στον λαιμό τους το χρυσό, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, και τις Ισπανία-Ρωσία να διεκδικούν το χάλκινο μετάλλιο σε ένα ριμέικ του μεγάλου τελικού το 2007
Από το 1935 και την διεξαγωγή του πρώτου Ευρωμπάσκετ της ιστορίας που έλαβε χώρα στην Γενεύη της Ελβετίας και κατακτήθηκε από την Λετονία (νίκησε 24-18 στον τελικό την Ισπανία), μέχρι το επερχόμενο μεγάλο ευρωπαϊκό ραντεβού που είναι “προ των πυλών”, έχουν πραγματοποιηθεί 40 διοργανώσεις με την φετινή να ολοκληρώνεται απόψε στο Σιναν Ερντέμ της Κωνσταντινούπολης.
Πολλές ομάδες άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους, ενώ κορυφαίοι παίκτες κόσμησαν με την παρουσία τους τον θεσμό και οδήγησαν την… παρέα τους στο πόντιουμ των νικητών.
Η απίστευτη συνέπεια της υπερδύναμης Σοβιετικής Ένωσης
Η πιο πετυχημένη ομάδα στα 82 χρόνια ύπαρξης του θεσμού είναι αναμφίβολα η Σοβιετική Ένωση. Από το 1947 και την πρώτη συμμετοχή της στο κορυφαίο ευρωπαϊκό ραντεβού σε εθνικό επίπεδο (Πράγα), μέχρι την διάσπασή της το 1991 “σκόρπισε” τον τρόμο στους αντιπάλους της και αποτελούσε συνεχώς μια από τις τρεις μεταλλιούχες. Μοναδική εξαίρεση η διοργάνωση του 1949 στο Κάιρο όπου δεν έλαβε μέρος.
Σε αυτό το διάστημα των 44 ετών διεξήχθησαν 21 Ευρωμπάσκετ, στα οποία συμμετείχε η υπερδύναμη ΕΣΣΔ. Κατέκτησε 14 χρυσά μετάλλια (οκτώ εξ’ αυτών συνεχόμενα από το 1957 στην Σόφια έως το 1971 στην Δυτική Γερμανία), τρία ασημένια και τέσσερα χάλκινα. Σύνολο; Είχε 21 μετάλλια σε 21 διοργανώσεις και ποσοστό επιτυχίας 100%!
Ο εκπληκτικός Σεργκέι Μπέλοφ, ο Μοντέστας Παουλάουσκας, ο Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και οι θηριώδης Άρβιντας Σαμπόνις, Βλαντίμιρ Τσατσένκο και Γιάνις Κρούμινς ήταν μερικοί από τους πρωταγωνιστές των μεγάλων επιτυχιών της συγκεκριμένης ομάδας.
Η “αντίσταση” της Γιουγκοσλαβίας και η “αυτοκρατορία” στην δεκαετία του ’90
Η ομάδα που αντιστάθηκε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στην κυριαρχία των Σοβιετικών ήταν η Γιουγκοσλαβία. Μάλιστα οι “Πλάβι” με μπροστάρηδες του Ντράζεν Νταλιπάγκιτς, Κρέζιμιρ Τσόσιτς, Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς και Μίρζα Ντελίμπασιτς αναδείχθηκαν πρωταθλητές Ευρώπης τρεις διαδοχικές φορές (1973, 1975, 1977), ενώ τόσο τις δυο διοργανώσεις που προηγήθηκαν, όσο και στις δυο που ακολούθησαν, ανέβηκαν στο βάθρο δείχνοντας την δυναμική τους.
Μετά την διάσπαση της Σοβιετικής Ένωσης, οι Γιουγκοσλάβοι πήραν εξ΄ολοκλήρου τα ηνία, δημιουργώντας την δικιά τους “αυτοκρατορία” την δεκαετία του ’90 με πέντε χρυσά μετάλλια από το 1989 στο Ζάγκρεμπ, έως το 2001 στην Τουρκία.
Οι “περιστασιακές” δυνάμεις, οι επιτυχίες της Ελλάδας και η κυριαρχία των Ισπανών
Βεβαίως και υπήρχαν χώρες που άφησαν και συνεχίζουν να αφήνουν το στίγμα τους στα Ευρωμπάσκετ, όπως η Λιθουανία (πριν και μετά την Σοβιετική Ένωση), η Ιταλία, η Τσεχοσλοβακία (πριν διαιρεθεί), η Γαλλία, η Γερμανία και οι ομάδες που προήλθαν από την “διάσπαση” της Γιουγκοσλαβίας. Όλες τους κατέκτησαν μετάλλια και πραγματοποιούν πολύ καλές πορείες παραδοσιακά.
Δεν θα μπορούσε από αυτές να λείπει και η Εθνική Ελλάδος, η οποία μετρά έξι μετάλλια, αρχής γενομένης στην παρθενική της εμφάνιση σε ευρωπαϊκό πρωτάθλημα το 1949 στο Κάιρο, όπου κατετάγη τρίτη. Οι μεγάλες επιτυχίες και η συνέπεια στο κορυφαίο επίπεδο ως αφετηρία είχαν το 1987 και το τρόπαιο στην Αθήνα. Από τότε μέχρι σήμερα η Ελλάδα συμμετέχει ανελλιπώς σε Ευρωμπάσκετ, πραγματοποιώντας μεγάλες επιτυχίες, κατακτώντας μετάλλια (πέντε) και πρώτες θέσεις (δυο).
Όμως η νέα δύναμη στον ευρωπαϊκό χώρο τα τελευταία χρόνια είναι η Ισπανία. Η γενιά των Πάου Γκασόλ και Χουάν Κάρλος Ναβάρο, με την βοήθεια των υπολοίπων Ισπανών διεθνών (Καλδερόν, Ροντρίγκες, Φερνάντες, Γιουλ κλπ) ανέβασε επίπεδο τους Ίβηρες, οι οποίοι βρίσκονται ανελλιπώς στην ζώνη των μεταλλίων την τελευταία δεκαετία (2007-2017) των Ευρωμπάσκετ και παρότι φέτος δεν κατάφεραν να υπερασπιστούν τον τίτλο που κατέκτησαν πριν 2 χρόνια στην Γαλλία, έχουν την ευκαιρία να μην φύγουν με άδεια χέρια από την Κωνσταντινούπολη. Υπενθυμίζουμε ότι οι Ίβηρες έχουν αναδειχθεί πρωταθλητές Ευρώπης τρεις φορές (σ.σ. 2009, 2011, 2015) στα τελευταία τέσσερα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, ενώ βρέθηκαν στην ζώνη των μεταλλίων και το 1999, το 2001 και το 2003.
Αναλυτικά ο πίνακας Μεταλλίων στην ιστορία των Ευρωμπάσκετ:
| Θέση | Ομάδα | Χρυσό | Ασημένιο | Χάλκινο | Σύνολο |
| 1 | Σοβιετική Ένωση * | 14 | 3 | 4 | 21 |
| 2 | Γιουγκοσλαβία * | 8 | 5 | 4 | 17 |
| 3 | Ισπανία | 3 | 6 | 3 | 12 |
| 4 | Λιθουανία | 3 | 3 | 1 | 7 |
| 5 | Ιταλία | 2 | 4 | 4 | 10 |
| 6 | Ελλάς | 2 | 1 | 2 | 5 |
| 7 | Τσεχοσλοβακία * | 1 | 6 | 5 | 12 |
| 8 | Γαλλία | 1 | 2 | 6 | 9 |
| 9 | Ρωσία | 1 | 1 | 2 | 4 |
| 10 | Ουγγαρία | 1 | 1 | 1 | 3 |
| 11 | Λετονία | 1 | 1 | 0 | 2 |
| – | Γερμανία | 1 | 1 | 0 | 2 |
| 13 | Αίγυπτος | 1 | 0 | 1 | 2 |
| 14 | Πολωνία | 0 | 1 | 3 | 4 |
| 15 | Βουλγαρία | 0 | 1 | 1 | 2 |
| 16 | Ισραήλ | 0 | 1 | 0 | 1 |
| – | Τουρκία | 0 | 1 | 0 | 1 |
| – | Σερβία | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 19 | Κροατία | 0 | 0 | 2 | 2 |
| ΣΥΝΟΛΟ | 39 | 39 | 39 | 117 |
* Η Σοβιετική Ένωση, η Τσεχοσλοβακία και η Γιουγκοσλαβία δεν υφίστανται πλέον ως ενιαία κράτη