Του Νίκου Βαρλά/ varlas@eurohoops.net
Έφτασε η ώρα της κορύφωσης στο ελληνικό πρωτάθλημα. Η σειρά που θα κρίνει τον τίτλο είναι μπροστά μας και την Κυριακή έχουμε το πρώτο τζάμπολ, στον Πειραιά. Ο καθένας προσεγγίζει την σειρά με βάση τις δικές του προτεραιότητες, όπως τις νιώθει.
Προσωπικά, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο από όλα, σαφώς περισσότερο από το που θα καταλήξει ο τίτλος, είναι να ξεκινήσει, να εξελιχθεί και να ολοκληρωθεί η σειρά μέσα σε ανθρώπινες συνθήκες. Δεν αντέχεται άλλο η μαρμάγκα, το αρρωστημένο κλίμα, το να βρισκόμαστε σε περίοδο τελικών και να ασχολούμαστε με κάθε μαλακία εκτός από το μπάσκετ.
Είναι κατάντια να επιζητείς και να παρακαλάς για το αυτονόητο, αλλά όταν ζεις στη σύγχρονη Ελλάδα οφείλεις να συμφιλιωθείς με αυτή την παρανοϊκή κατάσταση, για να μην καταλήξεις στο φρενοκομείο. Ειλικρινά, ελπίζω να μην κοπεί – πάλι – απότομα η όρεξη για μπάσκετ. Σε αυτό τον απόλυτο στόχο, είναι όλοι υπεύθυνοι.
Οι πρόεδροι των ομάδων, ο κόσμος μεγάλη μερίδα του οποίου περιμένει αυτά τα ντέρμπι για να εκτονώσει κακία, επιθετικότητα, ειρωνεία, συμπλέγματα, τυφλή και μονόπατη προσέγγιση των πάντων. Κακά τα ψέματα, όλα τα τελευταία χρόνια οι τελευταίοι που ευθύνονται για αυτή την απαράδεκτη και ντροπιαστική κατάσταση είναι οι παίκτες.
Πάμε τώρα και στο μοναδικό που υπό νορμάλ συνθήκες πρέπει να μας απασχολεί, το μπάσκετ.
Νούμερο 1
Σε αυτά των ειδικών συνθηκών παιχνίδια, το πιο σημαντικό πράγμα, πολύ πάνω από την συνολική ποιότητα των αντιπάλων και την τακτική, είναι η πνευματική προσέγγιση – κατάσταση των ομάδων και ο τρόπος που διαχειρίζονται εγκεφαλικά τις αναμετρήσεις του τίτλου.
Έτσι ήταν, έτσι θα΄ναι πάντα. Ο Παναθηναϊκός τα τελευταία 3-4 χρόνια που σταμάτησε να έχει με το μέρος του την εξτρά μπασκετική ποιότητα, κλάση, εμπειρία, έχει αποδειχτεί πολύ πιο ικανός από τον Ολυμπιακό σε αυτό το καταλυτικής σημασίας κομμάτι.
Πάντα καταφέρνει να βρίσκει τρόπους να βγάζει το 100% και να ανεβάζει την απόδοσή του. Αντίθετα, ο Ολυμπιακός άλλες φορές με δικαιολογίες, άλλα φορές χωρίς την παραμικρή δικαιολογία, πολλάκις εμφανίζεται με αλλοιωμένα στάνταρ απόδοσης και αποδίδει χειρότερα του αναμενομένου.
Κατά την γνώμη μου ο βασικότερος λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ο εξής. Στα ντέρμπι έχει το πλεονέκτημα αυτός που σκέφτεται λιγότερο τα γύρω – γύρω, μένει προσηλωμένος στον στόχο του μέσα στο παρκέ και συνολικά παραμένει πιστός στην μπασκετική του ρουτίνα.
Η δική μου αίσθηση είναι πως ο Ολυμπιακός λόγω έλλειψης τίτλων στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια, κακής παράδοσης στους τελικούς με τον Παναθηναϊκό και αδυναμίας διαχείρισης της θέλησης να πετύχει, σκέφτεται πολύ περισσότερο από ότι πρέπει. Κι αυτή η διαδικασία τον εξωθεί εκτός της μπασκετικής του ρουτίνας.
Χωρίς λόγο μεγαλοποιεί την σημαντικότητα των αναμετρήσεων με τον Παναθηναϊκό, δεν τα προσεγγίζει όπως όλα τα υπόλοιπα παιχνίδια και το κάνει στο μυαλό του, πολύ πιο πολύπλοκο από ότι πραγματικά είναι.
Φέτος, που θεωρητικά έχει πληρέστερη και πιο “ψημένη” σε μεγάλα παιχνίδια ομάδα, ο στόχος να μείνει στην ρουτίνα του και να παίξει προσηλωμένα το δικό του μπάσκετ χωρίς να σκέφτεται το οτιδήποτε άλλο, αποτελεί ακόμα μεγαλύτερο κλειδί.
Προβάδισμα θα έχει ο Ολυμπιακός μόνο αν προσεγγίσει τα ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό, με εφαλτήριο τον πρώτο τελικό της Κυριακής, όπως ακριβώς προσεγγίζει τα μεγάλα παιχνίδια στην Ευρωλίγκα και έχει καταφέρει να αγωνιστεί στους 3 από τους 4 τελευταίους τελικούς της διοργάνωσης.
Σκάουτινγκ, προετοιμασία, τακτική, αυτοσυγκέντρωση, ρυθμός, αυτοματισμοί, καθαρό μυαλό, έξυπνο μπάσκετ. Μέχρι εκεί.
ΤΙΠΟΤΑ περισσότερο.
Πρέπει να σεβαστεί τον Παναθηναϊκό, μια ομάδα που έχει κερδίσει τις 8 από τις 9 σειρές τελικών από το 2006 κι έπειτα, αλλά δεν έχει κάτι να φοβηθεί πέρα από ένα σενάριο δικού του “χαλασμένου μυαλού”.
Όταν αυτό συμβαίνει, παίζεις με χαλασμένο μυαλό – με ή άνευ αιτίας – μόνο ένα πράγμα μπορεί να γίνει. Πέφτει η απόδοσή σου, τα επίπεδα συγκέντρωσης, η ψυχολογία.
Το ίδιο ακριβώς, αλλά σε μικρότερο βαθμό, ισχύει και για τον κόσμο του Ολυμπιακού. Στο γήπεδο πρέπει να πάει με την διάθεση, την νοοτροπία και την διαχείριση που είδαμε στα 2 παιχνίδια της σειράς με την Μπαρτσελόνα.
Μπορεί αν ο Ολυμπιακός με κάποιο τρόπο χάνει 4 πόντους στο 38′ ή στο 39′ να στηρίζει και να δίνει ενέργεια, χωρίς να προσθέτει περισσότερη πίεση?
Μπορεί σε ένα τετοιο ενδεχόμενο να δώσει το ίδιο χειροκρότημα – πηγή θετικής ενέργειας και να μην ακούγεται αυτή η βουή – χάβρα γκρίνιας και αρνητικής ενέργειας? Αυτός είναι ο ρόλος του κόσμου στα εντός έδρας παιχνίδια κι αν το κάνει, αυτόματα οι πιθανότητες να κατακτήσει η αγαπημένη του ομάδα τον τίτλο, αυξάνονται.
Νούμερο 2, μπάσκετ
Να αναλύσουμε λίγο τα σημεία – κλειδιά των τελικών, όπως αυτά προκύπτουν από την αγωνιστική φύση, τα χαρακτηριστικά των αντιπάλων και τα μεταξύ τους ματσαρίσματα.
- Ο Ολυμπιακός παίζει ένα συγκεκριμένο μπάσκετ με τον κόουτς Σφαιρόπουλο. Σκληρή και επιθετική άμυνα επαφών, έλεγχος του ρυθμού και ει δυνατόν τρανζίσιον παιχνίδι στην επίθεση. Κάτι που δεν του βγαίνει συχνά και σε υψηλό επίπεδο απόδοσης, φέτος. Ίδιος παραμένει ο στόχος του στους τελικούς. Να κρατήσει τον Παναθηναϊκό χαμηλά, να κατεβάσει τα ποσοστά του και πέρα από τις καταστάσεις ανοιχτού γηπέδου, να έχει σωστές επιλογές και αποφάσεις στο 5 εναντίον 5 επιθετικά.
- Αυτό που διαφοροποιείται σε σχέση με τα τελευταία δείγματα στα ντέρμπι και δη την νίκη του Ολυμπιακού στο ΟΑΚΑ? Ο Παναθηναϊκός είναι άλλη ομάδα και παίζει εντελώς διαφορετικό στιλ μπάσκετ, με τον Μανωλόπουλο. Όπως οι κόκκινοι, πλέον και οι πράσινοι ποντάρουν στο “μπασκετικό ξύλο” και τις άμυνες επαφών. Επιπλέον, όταν δεν μπορούν να τρέξουν, κάτι που το επιδιώκουν συνέχεια και το έκαναν καλά με τον ΠΑΟΚ (ο Ολυμπιακός πρέπει να έχει πολύ καλύτερες επιστροφές από εκείνες που είδαμε στους 2 ημιτελικούς με τον Άρη στη Θεσσαλονίκη) πάνε πιο στοχευμένα στο σετ παιχνίδι, από ότι πριν.
- Κλειδί, όπως σε όλα τα ντέρμπι, οι κατοχές. Αμυντικά/επιθετικά ριμπάουντ και τα λάθη θα καθορίσουν ποια ομάδα θα έχει περισσότερες ευκαιρίες για να σκοράρει περισσότερο και να κερδίσει.
- Το πιο πιθανό είναι αμφότερες οι ομάδες να παλέψουν πολύ στις άμυνες πάνω στη μπάλα και να βγάλουν ενέργεια σε αυτό το κομμάτι, ανεξάρτητα με τις τακτικές που θα επιλεχθούν στα σκριν. Αλλαγές, παγίδες ή Hedge Out. Ως εκ τούτου, θεωρώ πολύ σημαντικό ποια ομάδα θα παράξει ποιοτικότερο δημιουργικό παιχνίδι από μέσα προς τα έξω. Θα βγάλει ανοιχτά σουτ ψάχνοντας την αδύναμη πλευρά της άμυνας, αφού ακουμπάει πρώτα τη μπάλα στο ποστ.
- Ένα στοιχείο που δεν είναι αμιγώς αγωνιστικό, αλλά καθορίζει σε τεράστιο βαθμό την απόδοση, είναι η ικανότητα απομόνωσης των συναισθημάτων μέσα στα παιχνίδια, αλλά και μετά από αυτά. Όποια ομάδα δεν διαθέτει συναίσθημα, αλλά συγκέντρωση (το πάθος είναι δεδομένο και από τους 2 λόγω διακυβεύματος) και ξεχνάει/απομονώνει πολύ γρήγορα την χαρά της νίκης ή την πίκρα της ήττας, θα πάρει το πρωτάθλημα.
- Πάμε στον παράγοντας διαιτησία. Δικαιούται να κάνει λάθη. Είναι παράγοντας του παιχνιδιού. Όπως οι παίκτες υποπίπτουν σε σφάλματα, εμείς κάθε μέρα στην δουλειά μας, έτσι και οι ρέφερι δικαιούνται να κάνουν λάθη σε μια απαιτητική δουλειά και υπό καθεστώς πίεσης. Έχουν ιερή υποχρέωση σε 2 μόνο πράγματα. Το πρώτο να έχουν ακριβώς τα ίδια κριτήρια. Δεν είναι πρόβλημα το να μην σφυρίξουν ένα φάουλ που έγινε ή να καταλογίσουν ένα που πιθανώς δεν έγινε ποτέ. ΑΡΚΕΙ να αποφασίσουν και να είναι συνεπείς στα κριτήρια. Θα παίξουν πολύ δυνατή άμυνα και οι δύο ομάδες.
- Πρέπει, λοιπόν, να αποφασίσουν αν θα είναι αυστηροί ή όχι με τις επαφές και να διατηρήσουν την προσέγγιση που θα επιλέξουν χωρίς αμφιταλαντεύσεις και επιλογές ανά ομάδα.
- Η δεύτερη υποχρέωση των διαιτητών είναι να υπάρξουν αυστηροί – πάλι με ίδια συμπεριφορά απέναντι στις 2 ομάδες – στο πειθαρχικό κομμάτι πριν, κατά την διάρκεια, αλλά και ΜΕΤΑ τον κάθε τελικό. Ό,τι συμβαίνει οφείλουν να το καταγράφουν και να το μαθαίνουμε όλοι. Αυτός είναι ο τρόπος για να προστατευτεί το άθλημα, το πρωτάθλημα και φυσικά οι ίδιοι ως επαγγελματίες και άνθρωποι.
- Σε ατομικό επίπεδο. Πιστεύω ότι στο αμυντικό κομμάτι κλειδί για τον Ολυμπιακό θα είναι οι Ντάρντεν, Μάντζαρης, Χάντερ και Ντάνστον. Εννοείται πως η άμυνα είναι συνολική υπόθεση, απλά πιστεύω πως στα ματσαρίσματα που θα προκύψουν η ατομική αμυντική αποδοση των συγκεκριμένων παικτών, θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο. Ανεξάρτητα με την τακτική που θα επιλέξει ο Ολυμπιακός, απαγορεύονται οι βοήθειες στον Διαμαντίδη. Μόνο ένας – ένας άμυνα απέναντί του.
- Για τον Παναθηναϊκό κλειδιά στην άμυνα θα είναι οι Νέλσον, ο Γιάνκοβιτς, ο Κούπερ (γιατί θα στοχοποιηθεί) και ενδεχομένως ο Μόργκαν. Γενικά, θεωρώ μεγάλο κλειδί για όλη την σειρά των τελικών το ποια ομάδα θα επικρατήσει στην θέση “4”. Λόγω της τακτικής που περιμένω να ακολουθήσουν αμυντικά οι δύο αντίπαλοι.
- Στην επίθεση το μεγαλύτερο κλειδί για τον Ολυμπιακό θα είναι ο Γιώργος Πρίντεζης. Ο Σπανούλης αποτελεί μόνιμο στόχο και θα έχει προσαρμογές. Με τον Σφαιρόπουλο και την διαχείριση που κάνει ο κόουτς, πιστεύω πως είναι πιο εύκολο για τον Βασίλη να κάνει καλούς τελικούς. Δεν χρειάζεται να σκοράρει σταθερά πολύ, αλλά να παράγει και να δημιουργεί σταθερά πολύ. Ο Πρίντεζης είναι εκείνος που κανένας παίκτης του Παναθηναϊκού δεν μπορεί να ματσάρει αμυντικά στο ποστ και είναι πολύ πιθανό ως απόρροια της συνολικής αμυντικής προσέγγισης των πρασίνων, να έχει και πολλά ανοιχτά σουτ από τις γωνίες και τα L κάθε βραδιά.
- Παράλληλα, ο Πρίντεζης και όποιος άλλος αγωνίζεται στο “4” πρέπει να προσέξει πάρα πολύ στις Close Out άμυνες τον Αντώνη Φώτση. Παίζει πολύ βρίσκεται σε καλή κατάσταση και έχει χάσει ένα πρωτάθλημα από αυτόν ο Ολυμπιακός, το 2011.
- Παίκτης κλειδί του Παναθηναϊκού στην επίθεση, ο Λουκάς Μαυροκεφαλίδης. Ξεκάθαρα. Με τον Μπατίστα ανέτοιμο, αποτελεί τον απόλυτο εκφραστή του σκορ και της δημιουργίας στο ποστ. Επειδή όλα δείχνουν πως θα παίζει αποκλειστιά ή κυρίως στο “5”, καλά θα κάνει ο Σφαιρόπουλος να σκεφτεί πως θα ανταποκριθούν αμυντικά πάνω του παίκτες όπως ο Ντάνστον και ο Χάντερ που συνήθως τρώνε τις προσποιήσεις ή δυσκολεύονται να μαρκάρουν σουτ από μέση απόσταση, μετά από επιθέσεις του ΠΑΟ που καταλήγουν σε Pop Out καταστάσεις. Ο πιο βατός τρόπος να βγει εκτός παιχνιδιού ο Λουκάς είναι η Physical αντιμετώπιση και παίκτες όπως ο Αγραβάνης, ίσως μπορούν να κάνουν πιο αποτελεσματική την δουλειά πάνω του.
Μακάρι όλος ο κόσμος από το μετερίζι που του αντιστοιχεί, να απολαύσει τους τελικούς ανάμεσα σε δύο από τις σημαντικότερες ομάδες στο σύγχρονο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Όλοι θέλουν την νίκη και τον τίτλο. Είναι υγεία αυτό. Όπως και το να πειράζεις τον φίλο σου μετά από ένα ντέρμπι.
Κάποια στιγμή πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν πως ο αθλητισμός ανακαλύφθηκε για να διασκεδάζει τον κόσμο, να χαρίζει συναρπαστικές στιγμές να “διανθίζει” ως θέαμα, δράση και κουλτούρα την ζωή κάθε ανθρώπου. Έννοιες όπως ο σεβασμός ή ωριμότητα, η παραδοχή της ήττας δεν υφίστανται τυχαίο στο πιο πλούσιο λεξικό του κόσμου, το Ελληνικό. Είναι βγαλμένες μέσα από την ζωή εκατομμυρίων ετών στον πλανήτη. Δεν υπάρχει πιο απογοητευτικό πράγμα από να τις αγνοεί ο λαός του οποίου οι πρόγονοι, τις ανακάλυψαν και τις επέβαλλαν πολιτισμικά παγκοσμίως.