By Sean Highkin / Çeviri: Yılmazcem Özardıç
Bu yazı ilk olarak 9 Ocak 2014’te USA Today’de yayınlanmıştır.
Bir NBA takımı kendilerine çok büyük bir para cezası ve gelecek yılların draft haklarına mal olacak bir oyuncuyu illegal bir kontratla takıma katmak istiyorsa başta bu oyuncunun bunlara değeceğine emin olması gerekir. Bunu bir süper yıldız, takımın geleceğini değiştiren bir oyuncu için yaparsınız. Bu riski Joe Smith için almazsınız. Ancak Minnesota Timberwolves‘un 1999’da yaptığı şey tam olarak bu riski almaktı. Eurohoops Çeviri, sizi o günlere götürüyor.
Smith Maryland’deki etkileyici kolej kariyerinin ardından 1995 Draftı’nda Golden State Warriors tarafından ilk sırada seçilmişti. 16 yıllık NBA kariyerinde tam 13 takımın formasını giyen Smith, hiçbir zaman bir All-Star veya All-NBA takımı üyesi olamadı. 2011’de 10.9 sayı 6.4 ribaunt ortalamalarıyla kariyerini noktaladı.
Smith Warriors‘la ilk üç sezonunda umut verici bir başlangıç yaptı ancak 1998’de Philadelphia’ya takas edildiğinde performansı aşağı düştü. 1999 NBA lokavtından sonra serbest kaldı ve birçok takım ona talip oldu. O yaz kendi piyasa değerinin çok aşağısında bir kontrata, 1 yıl için 1.75 milyon dolar karşılığında Minnesota’ya imza atan Smith’in gerekçesi ‘takıma başka hamleler için rahatlık sağlamak’tı. Özellikle takas olmadan önce Warriors tarafından kendisine önerilen 80 milyon dolarlık teklifi reddeden bir oyuncu için bu karar ilginçti. Hele hele serbest piyasanın reddettiği teklife göre kendisine hiç de arkadaş canlısı olmadığını gördükten sonra.
Her şey sonradan anlaşıldı. Smith ve Timberwolves‘un yaptığı gizli anlaşmaya göre Smith çok az paraya 3 kere bir yıllık kontrat imzalayacak, Minnesota bu şekilde onun ‘Bird hakları’nı elinde tutacak, en sonunda bu haklar sayesinde maaş bütçesini aşıp Smith’e büyük bir kontrat verebilecekti. Bu gizli anlaşma ona 86 milyon dolar değerinde astronomik bir para getirecekti. Tabii bu yapılan anlaşma illegal olduğu için olanlar ortaya çıktığında Timberwolves çok ağır bedeller ödemek zorunda kaldı.
J.A. Adande’te göre tüm plan menajerler Eric Fleisher ve Andrew Miller yollarını ayırdığında patladı. Miller ayrılıktan sonra Smith ve süper yıldız takım arkadaşı Garnett’in menajeri olmaya devam etti, sonrasında açılan davalarla ortaya çıkan birçok belge, Timberwolves ile Smith’in illegal anlaşmasının detaylarını da ortaya koydu.
2000 yazının (yani Smith’in üçüncü 1 yıl 2.5 milyon dolar değerinde kontratını imzalayacağı yaz) başlamasından önce ligin konu hakkındaki araştırmaları ve verilecek cezaların kararları tamamen tamamlanmıştı.
Timberwolves 3.5 milyon dolar para cezasına çarptırıldı, sonraki 5 yılın ilk tur draft haklarını kaybetti (2003’teki hakkı sonrasında geri aldılar). Smith’in sadece o yıl imzalayacağı kontrat değil önceki iki kontratı da yok sayıldı, böylece Bird hakları mevzusu da ortadan kalktı. Üstüne Timberwolves sahibi Glen Taylor 31 Ağustos 2001’e kadar cezalandırıldı, Basketbol Operasyonları Başkanı Kevin McHale de 31 Temmuz’a kadar görevinden ayrıldı.
McHale illegal anlaşmayı bildiğine dair tüm iddiaları reddetti. “Dört ya da beş yıldır bir kontrat okumadım” ben dedi. Bunun gibi anlaşma ve ayarlamaların her zaman yapıldığını da ekledi: “Bunu yapan 8-10 takım var. Sürekli yapıyorlar. Onlar bu işte iyi. Biz ise kötüyüz.”
McHale haklıydı. Timberwolves yakalandığı için kötüydü, aynı zamanda bu kadar büyük bir riski kimin için almaları gerektiğine karar veremeyecek kadar facia bir karar mekanizmaları vardı.
Smith sınırsız serbest kaldı ve Pistons‘la 1 yıllık kontrata imza attı. Sonrasında ise Timberwolves’a 6 yıl 34 milyon dolar değerinde bir kontratla geri döndü. İki yıl Minnesota formasını giydikten sonra Bucks‘a gönderildi. Kontratı bitene kadar Denver ve Sixers‘a iki kere daha takas edildi.