Του Στέλιου Τορομανίδη/ info@eurohoops.net
Η κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση της γηραιάς ηπείρου είναι απρόβλεπτη! Αυτή η φράση περικλείει όλη την αλήθεια γύρω από τον θεσμό που κάθε χρόνο καθηλώνει τους μπασκετικούς φιλάθλους. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στην συναρπαστική της εξέλιξη με το νέο σύστημα διεξαγωγής της regular season που όλοι αγωνίζονται απέναντι σε όλους, αλλά – κυρίως – στην ολοκλήρωση της με την πραγματοποίηση του Final Four.
Εκεί… ότι και αν έχει καταφέρει μια ομάδα από τις ημιφιναλίστ κατά την διάρκεια της χρονιάς ακυρώνεται και όλοι έχουν τις ίδιες πιθανότητες να κατακτήσουν το τρόπαιο. Διότι σε ένα τριήμερο με αγώνες νοκ άουτ όλα μπορούν να συμβούν, κάτι που έχει αποδειχτεί πολλάκις στις προηγούμενες 18 αγωνιστικές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της Ευρωλίγκας όπου όλα κρίνονται στο τουρνουά της τελικής τετράδας.
Μπορεί κάποιοι, ακόμα και σύλλογοι όπως η ΤΣΣΚΑ Μόσχας να έχουν εκφράσει την δυσαρέσκεια τους για τον τρόπο με τον οποίο αναδεικνύεται ο πρωταθλητής προτείνοντας αυτό να γίνεται μέσω playoffs, όμως το άγνωστο, το αγωνιώδες, το απρόβλεπτο είναι που κάνει την κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση της Ευρώπης ξεχωριστή και τις δίνει άλλη αίγλη.
Αρκεί να τονίσουμε πως ο Ολυμπιακός της σεζόν 2011-2012 πήρε την Ευρωλίγκα με 60% ποσοστό νικών στον δρόμο προς το Final Four, ενώ η ΤΣΣΚΑ Μόσχας της αγωνιστικής περιόδου 2004-2005 αναδείχθηκε 4η έχοντας το εκπληκτικό 95,5% σε επικρατήσεις, όσον αφορά την δική της πορεία μέχρι την τελική τετράδα.
Το απίθανο στατιστικό που δείχνει το απρόβλεπτο φινάλε κάθε σεζόν στην Ευρωλίγκα
Και για να μιλήσουμε με αριθμούς, μόνο πέντε από τις 18 σεζόν της σύγχρονης εποχής του θεσμού (2000-σήμερα) που ο τροπαιούχος κρίνεται σε Final Four, η ομάδα, η οποία πετυχαίνει το κορυφαίο ρεκόρ (Ν-Η) σε κανονική περίοδο, Top 16 και προημιτελικά καταφέρνει να αναδειχθεί πρωταθλήτρια! Με άλλα λόγια μόλις το 27,8% των καλύτερων συνόλων βάσει ποσοστού νικών κάθε αγωνιστικής περιόδου στο φινάλε κατακτά τον τίτλο.
Κάτι τέτοιο έχει συμβεί τρεις φορές με την ΤΣΣΚΑ (2005-2006, 2007-2008 και 2015-2016), μια με τον Παναθηναϊκό (2001-2002) και μια με την Μπαρτσελόνα (2009-2010). Στις υπόλοιπες 13 σεζόν, η ομάδα που διέπρεπε και έτρεχε μεγάλα σερί επικρατήσεων κατά την διάρκεια της regular season και των playoffs εν τέλει πατούσε την “μπανανόφλουδα” και έχανε το τρόπαιο στο φινάλε.
Αναλυτικά οι πέντε σεζόν που οι ομάδες με το κορυφαίο ρεκόρ (Ν-Η) στην κανονική περίοδο, Top 16 και προημιτελικά κατάφεραν να κατακτήσουν το τρόπαιο:
| Σεζόν | Ομάδα | Ρεκόρ (Ν-Η) στον δρόμο για το Final Four | Ποσοστό νικών | Final Four |
| 2001-2002 | Παναθηναϊκός | 17-3 | 85% | Vs Μακάμπι 83-75
Vs Βίρτους 89-83 |
| 2005-2006 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 17-5 | 77,3% | Vs Μπαρτσελόνα 84-75
Vs Μακάμπι 73-69 |
| 2007-2008 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 18-5 | 78,3% | Vs Μπασκόνια 83-79
Vs Μακάμπι 91-77 |
| 2009-2010 | Μπαρτσελόνα | 18-2 | 90% | Vs ΤΣΣΚΑ 64-54
Vs Ολυμπιακός 86-68 |
| 2015-2016 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 22-5 | 81,5% | Vs Λοκομοτίβ 88-81
Vs Φενερμπαχτσέ 101-96 |
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πως ομάδες όπως η “ρωσική αρκούδα” της σεζόν 2004-2005 με τον Ντούσαν Ίβκοβιτς στην άκρη του πάγκου της έχοντας 95,5% ποσοστό νικών μέχρι το Final Four εν τέλει να χάνουν τον τίτλο.
Τότε οι Μοσχοβίτες έχασαν στον ημιτελικό απέναντι στην Μπασκόνια των Σκόλα, Σπλίτερ και Μασιγιάουσκας με 85-78 και μάλιστα εντός έδρας, αφού η τελική τετράδα διεξαγόταν στην Μόσχα. Ήτοι σημαίνει πως παρότι είχαν 21 νίκες και μια ήττα μέχρι τότε, ένα κακό βράδυ τους στέρησε την διεκδίκηση του τροπαίου.
Αυτό συνέβη και άλλες δώδεκα φορές μέχρι στιγμής στην Ευρωλίγκα. Ποιος ξεχνά το 18-1 ρεκόρ της Μπαρτσελόνα την κανονική περίοδο 2011-2012 που πήγε “στράφι” έπειτα από την ήττα της στον ημιτελικό από τον Ολυμπιακό, ο οποίος έπειτα νίκησε και την τρομερή ΤΣΣΚΑ Μόσχας του Κιριλένκο στον τελικό, με αποτέλεσμα να φτάσει στον τίτλο ή το 24-5 της Ρεάλ Μαδρίτης το 2013-2014 που εν τέλει έχασε το τρόπαιο στο ματς τίτλου απέναντι στο μεγάλο αουτσάιντερ εκείνου του Final Four Μακάμπι Τελ Αβίβ που είχε προπονητή τον Ντέιβιντ Μπλατ.
Παρόλα αυτά, οι συγκεκριμένες εξελίξεις είναι η ταυτότητα της διοργάνωσης. Ακόμα και οι ομάδες με χαμηλά μπάτζετ που φτάνουν με το ζόρι στην τελική τετράδα έχουν την ευκαιρία αν είναι σε φόρμα όταν πρέπει να κατακτήσουν τον τίτλο.
Έχοντας τον παρακάτω πίνακα στο μυαλό μας καταλαβαίνουμε πως η Εφές ακόμα δεν έχει καταφέρει κάτι, αν και έως τώρα παίζει σχεδόν χωρίς… αντίπαλο, αφού είναι η πρώτη ομάδα που σε μια σεζόν έχει νικήσει Μπαρτσελόνα, Ρεάλ Μαδρίτης, Φενερμπαχτσέ, ΤΣΣΚΑ Μόσχας και Ολυμπιακό εκτός έδρας. Αυτή την στιγμή κατέχει το έκτο καλύτερο ρεκόρ σε κανονική περίοδο στην σύγχρονη ιστορία της Ευρωλίγκας με 21-3 (87,5%).
Αναλυτικά οι ομάδες με το κορυφαίο ποσοστό νικών σε κανονική περίοδο, Top 16 και προημιτελικά κάθε σεζόν και ποιος σύλλογος εν τέλει κατέκτησε το τρόπαιο:
| Θέση | Σεζόν | Ομάδα | Ρεκόρ (Ν-Η) στον δρόμο για το Final Four | Ποσοστό νικών (%) | Πρωταθλητής Ευρωλίγκας |
| 1 | 2004-2005 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 21-1 | 95,5% | Μακάμπι Τελ Αβίβ (81,8%) |
| 2 | 2011-2012 | Μπαρτσελόνα | 18-1 | 94,7% | Ολυμπιακός (60%) |
| 3 | 2006-2007 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 21-2 | 91,3% | Παναθηναϊκός (81,8%) |
| 4 | 2009-2010 | Μπαρτσελόνα | 18-2 | 90% | Μπαρτσελόνα (90%) |
| 5 | 2014-2015 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 25-3 | 89,3% | Ρεάλ Μαδρίτης (78,6%) |
| 6 | 2019-2020 | Εφές | 21-3 | 87,5% | – |
| 7 | 2012-2013 | Μπαρτσελόνα | 25-4 | 86,2% | Ολυμπιακός (69%) |
| 8 | 2001-2002 | Παναθηναϊκός | 17-3 | 85% | Παναθηναϊκός (85%) |
| – | 2002-2003 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας/Μπενετόν | 17-3 | 85% | Μπαρτσελόνα (80%) |
| 10 | 2013-2014 | Ρεάλ Μαδρίτης | 24-5 | 82,8% | Μακάμπι Τελ Αβίβ (67,9%) |
| 11 | 2018-2019 | Φενερμπαχτσέ | 28-6 | 82,4% | ΤΣΣΚΑ Μόσχας (79,4%) |
| 12 | 2015-2016 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας/Φενερμπαχτσέ | 22-5 | 81,5% | ΤΣΣΚΑ Μόσχας (81,5) |
| 13 | 2008-2009 | Μπαρτσελόνα | 17-4 | 81% | Παναθηναϊκός (75%) |
| 14 | 2003-2004 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 16-4 | 80% | Μακάμπι Τελ Αβίβ (75%) |
| 15 | 2017-2018 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 27-7 | 79,4% | Ρεάλ Μαδρίτης (64,7%) |
| 16 | 2007-2008 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 18-5 | 78,3% | ΤΣΣΚΑ Μόσχας (78,3%) |
| 17 | 2005-2006 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 17-5 | 77,3% | ΤΣΣΚΑ Μόσχας (77,3%) |
| 18 | 2016-2017 | Ρεάλ Μαδρίτης | 26-8 | 76,5% | Φενερμπαχτσέ (63,6%) |
| 19 | 2010-2011 | Μακάμπι Τελ Αβίβ/Σιένα | 15-5 | 75% | Παναθηναϊκός (70%) |
Τέλος, επειδή όπως αποδείξαμε οι εκπλήξεις στην Ευρωλίγκα είναι κάτι φυσιολογικό, έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε ποιες ομάδες και με τι ποσοστό νικών κατάφεραν να κατακτήσουν την διοργάνωση χωρίς να είναι οι σύλλογοι με το κορυφαίο ρεκόρ (Ν-Η) στην κανονική περίοδο.
Ο Ολυμπιακός την μεγαλύτερη ανατροπή στην σύγχρονη ιστορία της Ευρωλίγκας
Η μεγαλύτερη ανατροπή στην σύγχρονη ιστορία της Ευρωλίγκας ανήκει στον Ολυμπιακό που την σεζόν 2011-2012 κατάφερε να προκριθεί στο Final Four όντας το απόλυτο αουτσάιντερ του τουρνουά με αντιπάλους τις Μπαρτσελόνα, ΤΣΣΚΑ Μόσχας και Παναθηναϊκό. Παρόλα αυτά έφτασε στο τρόπαιο με το λιγότερο ποσοστό νικών (60%) σε κανονική περίοδο, Top 16 και προημιτελικά. Ακολουθεί η Φενερμπαχτσέ της αγωνιστικής περιόδου 2016-2017 με 63,6%, ενώ τρίτη είναι οι Ρεάλ Μαδρίτης της σεζόν 2017-2018 με 64,7%. Στον αντίποδα, οι ομάδες που αναδείχθηκαν πρωταθλητές με το μεγαλύτερο ποσοστό νικών σε regular season, Top 16 και προημιτελικά (από αυτές που δεν κατείχαν το κορυφαίο) ήταν ο Παναθηναϊκός της αγωνιστικής περιόδου 2006-2007 και η Μακάμπι Τελ Αβίβ της σεζόν 2004-2005 με 81,8%.
Αναλυτικά οι ομάδες που κατέκτησαν το τρόπαιο (από αυτήν με το χαμηλότερο ποσοστό νικών σε αυτή με το μεγαλύτερο) χωρίς να έχουν πετύχει το κορυφαίο ποσοστό νικών, όσον αφορά την κανονική περίοδο, το Top 16 και τα προημιτελικά:
| Θέση | Πρωταθλητής | Σεζόν | Ρεκόρ (Ν-Η) στον δρόμο για το Final Four | Ποσοστό νικών (%) |
| 1 | Ολυμπιακός | 2011-2012 | 12-8 | 60% |
| 2 | Φενερμπαχτσέ | 2016-2017 | 21-12 | 63,6% |
| 3 | Ρεάλ Μαδρίτης | 2017-2018 | 22-12 | 64,7% |
| 4 | Μακάμπι Τελ Αβίβ | 2013-2014 | 19-9 | 67,9% |
| 5 | Ολυμπιακός | 2012-2013 | 20-9 | 69% |
| 6 | Παναθηναϊκός | 2010-2011 | 14-6 | 70% |
| 7 | Παναθηναϊκός | 2009-2010 | 15-5 | 75% |
| – | Μακάμπι Τελ Αβίβ | 2003-2004 | 15-5 | 75% |
| 9 | Ρεάλ Μαδρίτης | 2014-2015 | 22-6 | 78,6% |
| 10 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 2018-2019 | 27-7 | 79,4% |
| 11 | Μπαρτσελόνα | 2002-2003 | 16-4 | 80% |
| 12 | Παναθηναϊκός | 2006-2007 | 18-4 | 81,8% |
| – | Μακάμπι Τελ Αβίβ | 2004-2005 | 18-4 | 81,8% |