By Utkan Şahin / info@eurohoops.net
Eurohoops Türkiye’nin Instagram hesabını takip etmek için tıklayın!
Turkish Airlines Euroleague’de sezonun en kritik dönemine geldik. Normal sezon boyunca takımlar, önce son sekize kalmak, sonra da “kremanın en tatlı yeri olan” saha avantajını elde etmek için uğraştı. Temsilcilerimiz Fenerbahçe Beko ve Anadolu Efes de playoff biletini almayı başardı.
Fenerbahçe Beko sezonu ikinci sırada bitirerek saha avantajını da elde ederken Anadolu Efes ise sezonu 6. bitirdi ve Panathianikos ile eşleşti. İki takımımız da Final Four için sahaya çıkacakken Fenerbahçe Beko sadece iç sahadaki maçları kazansa da F4’e kalacak ancak Anadolu Efes ise deplasmanda en az bir maç kazanmak zorunda.
Modern EuroLeague tarihi, bizlere ilk dörtteki takımların işlerinin çok daha kolay olduğunu söylüyor. Bu bağlamda da Fenerbahçe Beko ciddi bir avantaja sahip. Sadece evlerinde oynayacakları üç maçı kazanmaları onlara playoff bileti kazandırabilir. Peki seriyi geçmek için deplasmanda en az bir maç kazanmak zorunda olan, ev sahibi avantajı olmayan dört takımın durumu ne olacak?
Gelin geçmişin defterini bir kez daha açalım ve EuroLeague tarihinin bize bu konuda neler gösterdiğine bakalım!
Geçmişte sadece 12 takım başardı: Aralarında Fenerbahçe ve Anadolu Efes de yer alıyor!
2000’de FIBA’dan ayrılıp, kurulan EuroLeague’de bu zamana kadar birçok format değişikliği oldu.
Ligin ilk kurulduğu yıl format, normal sezondan sonra takımların final dahil olmak üzere playoff eşleşmesi üzerinden ilerlediği bir şekilde gerçekleştirildi. EuroLeague, ondan sonraki dört yıl ise Top-16 grubunu lider bitiren dört takımın Final Four’a kaldığı bir organizasyon haline gelirken 2004-2005 sezonunda itibaren çeyrek finalde takımların playoff oynadığı bir formata döndü. O günden bu yana da Top-16 ve normal sezonun ilerleyişinde format değişiklikleri olsa da çeyrek finalde playoff sistemi devam ediyor.
Bu sezona kadar oynanan playoff serileri bizlere gösteriyor ki ev sahibi avantajını elde etme herkesin düşündüğünden önemli. Bu zamana kadar Euroleague’de 83 playoff serisi oynanırken bunların sadece 19’unda seri öncesi bu avantaj elinde bulunmayan takım seriyi kazanarak Final Four yapma başarısı gösterdi.
Yani size birileri seri öncesi, iki takım arasındaki durum %50-50 derse inanmayın. Çünkü bu zamana kadar ev sahibi avantajı elinde bulan takımların, %78.8’i turu atlamayı başardı.
2000-2001 yılının formatını bir kenara koyarsak, playoff olan yılların beşinde hiç bir sürpriz olmazken ev sahibi avantajı olan dört takım da tur atladı. Altı yılda ise bu avantajı elinde bulundurmayan bir takım, turu atlamayı başarırken, 2010-2011 sezonunda ise playoff’a ev sahibi avantajı olmadan giren üç takım da turu geçen taraf olarak çılgın bir sezona imza attılar. Son dönemde 2018-2019 ve 2020-21 sezonlarında ise sürpriz yaşanmadı ve iç saha avantajını elinde tutan dört takım da Final Four’a kalmayı başardı. 2017-2018 sezonu ise iç saha avantajı olmayan takımlar için iyi geçmiş ve iki takım birden Final Four bileti almayı başarmıştı.
Üç sezon önce ise temsilcimiz Anadolu Efes, Playofflarda iç saha avantajına sahip olamasa da Olimpia Milano engelini aşmayı başarmıştı. Lacivert-beyazlılar, sonrasında ise sezonu şampiyonlukla tamamlamıştı.
Avrupa basketbolu, kazanılan 18 serinin büyük bir kısmını Baskonia’ya borçlu. Bask ekibi, bu zamana kadar ev sahibi avantajı olmadan girdiği beş seriyi kazandı.
Olympiakos ile Maccabi ise bunu ikişer kez başardı. Fenerbahçe, Anadolu Efes, Benetton, Union Olimpija, Partizan, Panathinaikos, Siena, Real Madrid ve Zalgiris ise turu atlamayı başaran diğer dokuz takım oldu.
Bu büyük avantajı elinde bulundurduğu halde elenen takımlara baktığımız zaman ise üç kez bu şekilde elenen Barcelona, Olympiakos ve Panathinaikos üçlüsünün zirveyi paylaştığını görüyoruz.
PAOK, Peristeri, AEK, Maccabi, Milano, Baskonia, Siena ve Benetton ise ev sahibi avantajı olmasına rağmen elenen diğer takımlar oldular.
Fenerbahçe Beko, 2016-2017 sezonunda iç saha avantajına sahip olmamasına rağmen playofflarda Panathinaikos’u 3-0’la süpürmüş ve Final Four’a kalmıştı. Aynı sezon sarı-lacivertliler, İstanbul’da oynanan finalde Olympiakos’u da yenerek şampiyonluğa ulaşmıştı.
Geçtiğimiz sezon temsilcimiz Fenerbahçe Beko, EuroLeague’de Final Four biletini alırken de saha avantajına sahip değildi. Sarı-lacivertliler, Monaco karşısında playoff serisinde rakibinin sahasında 2 maç kazanarak Final Four’a kalmıştı. Fenerbahçe, EuroLeague’de Final Four’da yarı finalde Panathinaikos’a elenip, 3.lük maçında ise Olympiakos’a kaybederek sezonu 4. tamamlamıştı.
Geçen sezon saha avantajı olmamasına rağmen Final Four biletini alan tek takım Fenerbahçe Beko değildi. Olympiakos da saha avantajı olmamasına karşın Barcelona karşısında Final Four biletini almayı başarmıştı. Yunan ekibi, 3.lük maçında temsilcimiz Fenerbahçe’yi mağlup ederek sezonu 3. bitirmeyi de başardı.
Playofflarda Final Four İçin Kilit Nokta: İlk Maç
Tamam, saha avantajınız yok diyelim ve size verilen %21.2’lik şansı da beğenmediniz. O zaman bir de ilk maçı kaybederseniz başına geleceklere bakalım!
EuroLeague’de bu zamana kadar oynanan 87 playoff serisinde 1-0 geriye düşen takımların çok azı ayakta kalmayı başardı.
87 serinin sadece 14’ünde takımlar ilk maçı kaybetmesine rağmen turu atladı. Yani seride ilk maçı kazanan 73 takım, serinin sonunda mutlu olan taraftı. Bu da şu anlama geliyor; eğer ilk maçı kaybederseniz, şansınız %13.9’a düşüyor.
Üç sezon önce iç saha avantajına sahip olmadığı halde Olimpia Milano karşısında Final Four biletini almayı başaran Anadolu Efes de İtalyan ekibi karşısında serinin ilk maçını kazanmayı başarmıştı.
Keza geçen sezon temsilcimiz Fenerbahçe Beko da saha avantajı olmamasına rağmen Monaco’yu saf dışı bırakırken rakibi karşısında deplasmanda kazanmıştı.
Durumu daha da zorlaştırmak istemezdim ama 2011-2012’den bu yana serinin ilk maçını kaybedip de turu atlayan sadece altı takım var. 2014-2015 sezonunda Barcelona’yı eleyen Olympiakos, 2017-18 sezonunda Panathinaikos‘u eleyen Real Madrid, 2020-21 sezonunda Zenit’i eleyen Barcelona, geçen sezon Partizan’ı geçen Real Madrid ve Maccabi‘yi eleyen AS Monaco.
Bunu son başaran takım ise EuroLeague’de geçen sezonun şampiyonu Panathinaikos. Ergin Ataman yönetimindeki Yunan ekibi, geçen sezon playofflarda ilk maçta OAKA’da Maccabi Tel Aviv‘e kaybetse de rakibini 3-2’yle geçerek Final Four’a kalmış ve sonrasında da EuroLeague’de şampiyon olmuştu.
Yani oynanan son 40 seride sadece altı takım, 1-0 geriden gelebildi.