by Eurohoops Team / info@eurohoops.net
Eurohoops Türkiye’nin Instagram hesabını takip etmek için tıklayın!
Bu yazı 16 Nisan 2025 tarihinde The Athletic‘de yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Mart 2024’te, erkekler NCAA Turnuvası’nın başlangıcında, dört adam New Jersey’deki bir kumarhaneye gitti. Spor dünyasının çoğu, Dayton, Ohio’daki iki maça odaklanmışken, bu adamlar unutulmaya yüz tutmuş bir NBA maçına, Toronto Raptors‘ın Sacramento Kings‘i ağırladığı karşılaşmaya odaklanmıştı. Hayatlarının en kesin bahislerini yapmaya hazırdılar.
O Çarşamba akşamı saat 18:30 civarında, yasal belgelere göre, bu adamlardan biri olan Mahmud Mollah, mavi bir çantadaki nakit parayı kumarhane hesabına yatırdı ve Raptors‘ın az bilinen pivotu Jontay Porter için 100.000 dolardan fazla prop bahis yaptı. Mollah’ın tüm bahisleri, Porter’ın o maçta belirlenen sayı, ribaund ve asist sınırlarına ulaşamayacağı yönündeydi.
NBA hayranlarının çoğunun adını bile duymadığı bir oyuncuya bu kadar para yatırmak riskli görünebilir, ancak Mollah ve diğer adamlar sonucun ne olacağından emindi: Aylarca doğrudan Porter ile konuşmuşlardı. Porter, maçtan önce onlara erken çıkacağını ve hasta olduğunu iddia edeceğini garanti etmişti.
Bu olaylar dizisi ve planın diğer detayları, Adalet Bakanlığı’nın son bir yılda açtığı üç davadaki yasal belgelerden alınmıştır.
Emniyet yetkililerine göre, Porter daha önce de istatistiklerini düşürmek için tıbbi bir sorunu taklit ederek oyundan çıkarılmıştı ve dört adamı Telegram sohbetinde niyetlerinden haberdar ediyordu. Porter, 26 Ocak 2024’teki bir maçtan göz yaralanması nedeniyle erken çıkacağını söylediğinde, Timothy McCormack, Porter’ın sayı, ribaund, asist ve üçlük toplamlarını aşamayacağına dair 7.000 dolarlık bir parlay bahsi yaptı. 40.250 dolar kazandı. Diğer adamlardan birinin akrabası 85.000 dolar kazandı.
İki ay sonra, Atlantic City’deki DraftKings Sportsbook’ta, mahkeme kayıtlarına göre, adamlar yine Porter’ın prop bahislerinde “alt” seçeneğine yüklü bahisler yaptılar; Porter sadece iki dakika 43 saniye oynadı ve sıfır sayı, sıfır asist ve iki ribaund ile maçı tamamladı.
Bu, Porter’ın performansından kâr elde etmeye yönelik son girişimleri olacaktı. Mollah ve diğerlerinin 1 milyon dolardan fazla kazanç elde edeceği bu bahisler, DraftKings’in şüphelerini uyandırdı. Hesabını askıya aldı ve bahisleri bildirdi, bu da nihayetinde FBI’ın bahisçilere odaklanmasına neden olan iletişim zincirini başlattı.
Geçen yıldan bu yana, FBI, federal savcıların, profesyonel sporcuların performanslarını bahislerde kazanmak için sabote etmeyi amaçlayan bir plan olduğunu söylediği olayı araştırıyor. Soruşturmalar şu ana kadar altı kişiye suçlama getirdi ve bunlardan dördü suçlarını kabul etti; bunlar arasında Mollah, McCormack ve Porter da bulunuyor. Diğerlerinin ise federal hükümetin yaptığı yasal başvurulara göre, suçlarını kabul etme müzakerelerinde olduğu düşünülüyor.
Ancak soruşturma, son on yıllarda sporu etkileyen en kapsamlı skandallardan biri haline gelebilir. The Athletic; NBA, üniversite sporları ve bahis dünyasının farklı köşelerinden, soruşturma hakkında bilgilendirilmiş kişiler ve kumarhaneler ile spor takımları arasındaki geniş kapsamlı kesişim noktaları konusunda uzman kişiler dahil olmak üzere, bir düzineden fazla kişiyle konuştu. Birçok kişi, soruşturmayı kamuya açık bir şekilde tartışma yetkileri olmadığı veya kamuya açık bir şekilde konuşmanın misilleme veya profesyonel sonuçlar doğurmasından korktukları için anonimlik koşuluyla konuştu. New York Doğu Bölgesi ABD Savcılığı sözcüsü yorum yapmaktan kaçındı.
Farklı kaynaklara göre Porter vakası, üniversite sporlarında maç ayarlama soruşturmalarıyla da bağlantılı ve federal hükümetin planla olası bağlantıları nedeniyle beş okulu araştırdığı bildiriliyor. Mart 2024’te Temple-UAB konferans turnuvası maçında doğal olmayan bahis hareketleri alarm verdi; federal kolluk kuvvetleri, bu sezon diğer üniversite basketbol takımlarında da benzer olağandışı hareketlerin aynı bahisçi grubuyla bağlantılı olup olmadığını inceliyor.
Federal soruşturma, kolej sporları ve yasal kumar endüstrisi üzerinde bir gölge oluşturup bir sonraki adımı beklerken, FBI’ın bulgularının ne kadar geniş kapsamlı olacağını ve kimlerin suçlanabileceğini merak ediyorlar. Bu, yedi yıl önce ABD’nin çoğunda spor bahislerinin yasallaşmasından bu yana en büyük komplo davası ve 1990’ların ortalarındaki Arizona State puan ayarlama skandalından bu yana en dikkat çekici olanı.
Porter, sadece Raptors maçlarında kendi istatistiklerini manipüle etmekle kalmayıp, başka bir kişinin bahis hesabı aracılığıyla NBA ve Raptors maçlarına bahis yaptığı için NBA’den men edildi. Porter, bahis yaptığı Raptors maçlarında oynamamış olsa da, NBA soruşturması, takımının kaybetmesine yönelik bir parlay bahsi yaptığını ortaya çıkardı. NBA -diğer profesyonel spor ligleri gibi- oyuncuların kendi sporlarına bahis yapmasına izin vermiyor.
Miami Heat oyuncusu Terry Rozier da federal soruşturma altında.
Miami Heat guardı Terry Rozier’ın da, Mart 2023’te hâlâ Charlotte Hornets forması giyerken oynadığı bir maçta şüpheli bahis hareketi nedeniyle bir dürüstlük izleme şirketi tarafından işaretlendiği ve bu nedenle federal soruşturma altında olduğu bildirildi.
NBA, Rozier hakkında bir soruşturma yürüttü ve herhangi bir suistimalde bulunmadığına karar verdi. Bir lig sözcüsüne göre, Rozier suçsuz bulundu. Ancak federal hükümetin soruşturması hâlâ sürüyor.
Rozier’ın avukatı Jim Trusty, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“NBA, FBI’ı da kapsayan ciddi ve profesyonel bir soruşturma sonucunda Terry Rozier’ı akladı. Umudumuz, savcıların yürüttükleri tüm ipuçlarını tamamlamaları, Terry aleyhinde herhangi bir suçlama yapılacak bir durum olmadığını görmeleri ve adını hem özel hem de kamuoyunda temize çıkarmalarıdır.”
Bahis sektörü uzmanlarına göre şike, bir şekilde her zaman sporun bir parçası oldu; ancak bu tür davranışların en kolay tespit edilebildiği dönem, spor bahislerinin yasallaşmasıyla birlikte başlamdı. Şu anda 38 eyalette yasal olan bu sistem, bahis siteleri, ligler, düzenleyici kurumlar ve bahis dürüstlük izleme servisleri tarafından çok daha yakından takip ediliyor.
Bu durum, NBA ve MLB’de bazı oyuncuların men edilmesine, NFL’de ise bazı oyuncuların ligin bahis kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle lisanslarının askıya alınmalarına yol açtı. Hatta bir MLB hakemi, profesyonel bir poker oyuncusuyla bir bahis hesabı paylaştığı ve soruşturmada iş birliği yapmayı reddettiği için kovuldu.
NBA Komisyoneri Adam Silver, yasal bahisleri izleyebilmenin, oyun çevresinde meydana gelebilecek yasa dışı davranışların daha kolay takip edilmesini sağladığını söyledi ve bunu içeriden bilgi ticaretinin izlenmesine benzetti:
“Önceki dönemlerde olduğu gibi değil; artık yasal spor bahislerinin yaygınlaşması sayesinde her maçın analizine daha derinlemesine ulaşabiliyoruz. Olağandışı herhangi bir şeyi, istatistiksel sapmaları fark edebiliyoruz.”
Silver, insan hatasının her zaman mümkün olduğunu kabul etti:
“Geleceğe olan inancım açısından şunu söyleyebilirim: İnsanlar hata yapar. Mükemmel bir sistemimiz olduğunu iddia etmiyorum ve hiçbir oyuncunun kuralları ihlal etmeyeceğini de garanti edemem. Ama bugün itibarıyla elimde birden fazla NBA oyuncusunun uygunsuz bir davranış içinde olduğunu söyleyebileceğim hiçbir veri yok.”
Porter’ın geçtiğimiz Mayıs ayında NBA’den men edilmesi, yasal spor bahislerinin son on yılda spor dünyasında ne denli güçlü bir yer tuttuğunun çarpıcı bir örneği oldu. Şimdi ise asıl soru şu: Bu sistem aslında ne kadar yayılmış durumda?
Soruşturmanın tam kapsamı hâlâ bilinmiyor olsa da, bu gelişme oldukça kritik bir döneme denk geldi. ABD’de yalnızca yedi yıldır yaygın olarak yasal olan spor bahisleri, kendini meşrulaştırmaya çalışıyor. Spor dünyası, kumarla hiç olmadığı kadar iç içe hale geldi ve şimdi bu yüksek profilli skandal, daha fazla ismin ortaya çıkması ve daha fazla maçın dâhil olduğunun anlaşılması halinde sistemin güvenilirliğini ciddi şekilde zedeleyebilir.
Olağandışı oran değişimleri dikkatle inceleniyor. Bunlar potansiyel yasadışı faaliyetlerin işareti olabileceği gibi, bir bahis şirketi yöneticisinin dediği gibi bazen “hayalet görmeye” de benzer.
Bu durum, 30 Ocak 2025’te UNC Wilmington ile North Carolina A&T arasında oynanan maçta yaşandı. Bahis hatlarını olağandışı aktiviteler için izleyen U.S. Integrity, o gün alarm verdi. Maç sabahı, NC A&T üç oyuncusunu, Colonial Athletic Association komiseri Joe D’Antonio’nun bahis iddialarıyla ilgisiz olduğunu söylediği gerekçelerle kadro dışı bıraktı. Maçın oranı UNC Wilmington için başlangıçta 11 sayı farkla favoriyken, bu fark 17.5 sayıya yükseldi. (UNC maçı 24 sayı farkla kazandı.)
Bir bahis şirketi yöneticisi durumu şöyle yorumladı:
“Bu oran hareketinin ardında özel bir şey olduğunu düşünmüyorum. O kadar da şüpheli değildi; herkes zaten yüksek alarmda.”
NC A&T, NCAA’in bahis soruşturmasıyla ilişkilendirilmiş durumda. D’Antonio, ne kendisinin ne de konferansın FBI tarafından temasa geçildiğini söyledi. Konferans, NCAA’in kendi soruşturmasını yürütmesine izin verdiğini, kendilerinin ayrı bir soruşturma yapmadığını belirtti.
D’Antonio; “Şu anda öyle bir dünyada yaşıyoruz ki, yasallaşmış bahis artık ulusal yapımızın bir parçası. Umarız skandallardan uzak oluruz. Ancak bahislerin yasal hale gelmesi, bu tür durumlara kapı açtı” dedi.
Diğer okullarda oynanan bazı maçlar da, dürüstlük izleme sistemlerinin dikkatini çekerek NCAA araştırmacılarını alarma geçirdi. En az yedi okul, NCAA’nin radarına takılmış durumda. Tüm bu okullar henüz kamuoyuna açıklanmadı. NCAA ayrıca Porter vakasıyla kolej düzeyindeki maç ayarlama arasında olası bağlantıları da inceliyor. Soruşturma hakkında bilgilendirilmiş bir kaynağa göre, NCAA tarafından sorgulanan bir kişiye, Porter ve onunla birlikte tutuklanan diğer kişiler hakkında bilgi sahibi olup olmadığı soruldu.
Planın, özellikle küçük ve orta seviye kolejleri hedef aldığı düşünülüyor. Şubat ayı sonunda New Orleans Üniversitesi, basketbol takımından dört oyuncuyu kadro dışı bıraktı. Okulun geçici atletik direktörü Vince Granito, suçlamaları doğrulamadı ya da yalanlamadı ancak üniversitenin kendi iç soruşturmasını tamamlayıp NCAA’e sunduğunu belirtti.
Granito; “Onlardan geri dönüş alana kadar söyleyecek bir şeyimiz yok. Top artık onlarda” dedi.
Jontay Porter vakası, oyuncu performanslarının nasıl manipüle edildiğini gösteren en somut örnek olarak öne çıkıyor. Savcılara göre, eski NBA oyuncusu ve Denver Nuggets forveti Michael Porter Jr.’ın kardeşi olan Jontay Porter, “önemli” bir kumar borcu içindeydi ve bu borçtan kurtulmak için onlara oynadığı maçlarda istatistik manipülasyonu yaparak kazanç sağlamayı teklif etti.
Kaynaklara göre, oyuncuların bu tür ağlara çekilmesinde hileli poker oyunları da bir yöntem olarak kullanılmış olabilir.
Porter, komplo ortağı olduğu iddia edilen kişilere, 26 Ocak 2024’te göz sakatlığı nedeniyle maçtan çıkacağını, 20 Mart’ta ise hastalık bahanesiyle ayrılacağını önceden haber verdi. Federal hükümet tarafından ele geçirilen bir mesajda, Porter 26 Ocak maçı öncesinde şunu yazıyor:
“Yüksek baremli bahislere alt oynayın. Yedekten girip 2-3 dakika oynayacağım, sonra çıkarken gözüm çok ağrıyor diyeceğim.”
Long Phi Pham olduğu düşünülen adamlardan biri, Shane Hennen’a “911” yazılı bir mesaj gönderdi ve Porter’ın mesajını ona iletti. Ayrıca Hennen’a, Porter için yaptığı bahislerin ekran görüntüsünü gönderdi. Bu bahislerden biri 29.382 dolardı ve 103.387 dolar kazandıracaktı. Hennen bu bilgiyi başkaları aracılığıyla bahis yapmak için kullandı.
Porter, 26 Ocak’taki LA Clippers maçında sadece 4 dakika 24 saniye oynadı. Bu durum, U.S. Integrity tarafından bahis şirketlerine gönderilen bir uyarıya neden oldu. 20 Mart’taki Kings maçında ise üç dakikadan az süre aldı. Savcılara göre, 22 Ocak’taki başka bir maçın devre arasında da mesaj atarak ikinci yarıya başlamayacağını, ama “garbage time’da (ed. notu: maç bir taraf adına pratikte bitmişse) girersem, milyon tane şut atarım” dedi.
Porter, ne yaptığının farkındaydı. Nisan ayında diğer sanıklara şu mesajı gönderdi:
“Bize RICO gelebilir.” (RICO: Suç Örgütlerini Etkili Şekilde Cezalandırmak Yasası)
Ayrıca, telefonlarından suç delillerini silip silmediklerini de sordu.
Silmiş olsalar bile, güvenlik birimleri yeterli kanıt buldu. Savcılar, zanlıların telefonlarından elde edilen mesajlara ve diğer delillere dayanarak şikayet dosyaları oluşturdu. Ancak, şimdiye kadar suçlanan altı kişiyle ilgili olarak hükümetin neyi ifşa ettiği konusunda oldukça seçici davrandığı da gözlemleniyor.
Long Phi Pham, Haziran ayında tek yön biletle Avustralya’ya uçmak üzereyken New York City’deki bir havaalanında tutuklandı. Avukatı, Pham’ın bir poker turnuvasına katılmak için gittiğini savunsa da, Adalet Bakanlığı’ndan bir savcı bu iddiaya itiraz etti ve Pham’ın aslında kaçmaya çalıştığını öne sürdü. 39 yaşındaki Pham, daha sonra suçunu kabul etti.
Shane Hennen, avukatına göre hem spor bahisçisi hem de poker oyuncusu. Ocak ayında tek yönlü Kolombiya bileti alıp Las Vegas havalimanında gözaltına alındı. Seyahatin sebebi olarak diş tedavisi gösterdi. Ancak bir DOJ (Adalet Bakanlığı) avukatı, Hennen’a kara para aklama ve kablolu dolandırıcılık komplosu suçlamaları yöneltmeyi planladıklarını belirtti. Şu an için resmî bir suçlama yapılmasa da, Hennen’ın savunma anlaşması görüşmelerinde olduğu ve federal savcılarla birlikte mahkemeye duruşmadan kaçınmayı hedeflediklerini bildirdikleri ortaya çıktı.
FBI’ın Ocak ayında Hennen’a karşı hazırladığı şikâyette bir ajan şöyle dedi:
“FBI, bazı profesyonel sporcuların performanslarını belirli maçlarda manipüle ederek bu performanslara bahis yaparak kazanç elde etmeyi amaçlayan dolandırıcılık planlarını araştırmaktadır.”
Porter ve Pham’ın avukatları yorum yapmayı reddetti. Hennen’ın avukatı Todd Leventhal, müvekkilinin herhangi bir maç ayarlama faaliyetinin parçası olmadığını savundu:
“Oyunu manipüle etmek var, bir de oyuna kötü bilgiyle, iyi bilgiyle ya da içeriden bilgiyle bahis yapmak var. Hennen çok para kaybetti. Kesinlikle oyuncularla bir ittifakı olmadı, oyunu manipüle etmedi.”
NCAA, polisin olası katılımını beklemek zorunda değil. Spor bahislerinin yaygın olarak yasallaşmasından bu yana, NCAA tarafından bahis kurallarının ihlaliyle ilgili soruşturmalar arttı. Ancak bu vakaların çoğu, oyuncu ve koçların bahis yapmalarıyla ilgili; Porter davasındaki gibi maç manipülasyonuna pek rastlanmıyor.
NBA de bu skandaldan yara aldı. Bir oyuncu, sadece kendi takımına bahis oynamaktan değil, istatistiklerini bilerek değiştirmekten dolayı ligden men edildi. Eğer taraftarlar ve lig, bu tür davranışların yalnızca yedek oyuncularla sınırlı olduğunu düşünüyorsa, Terry Rozier hakkındaki soruşturma bu algıyı daha da sorgulatıyor. Rozier, şu anda 96 milyon dolarlık bir kontratın ortasında ve kariyer kazancının 150 milyon doları geçmesi bekleniyor.
Spor bahisleri sektörü ve FBI’ın soruşturmasını yakından takip edenler, hâlâ bu soruşturmanın neleri ortaya çıkaracağını ve kimlerin daha bu ağa dahil olacağını merak ediyor.
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!
EuroLeague gündemindeki son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!
NBA gündemindeki son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!