Andy Bailey / info@eurohoops.net
Bu yazı 27 Ağustos 2025 tarihinde Bleacher Report‘ta yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Eurohoops Türkiye’yi YouTube’da takip etmek için tıklayın!
Eurohoops Türkiye’nin Instagram hesabını takip etmek için tıklayın!
FIBA’nın en prestijli organizasyonlarından biri olan EuroBasket 2025 başladı.
Bu yılki Avrupa Şampiyonası, Nikola Jokić, Luka Dončić ve Giannis Antetokounmpo gibi birçok NBA yıldızını bir araya getiriyor. Turnuva başlarken, kıtadan çıkıp basketbolun popülerleşmesine öncülük eden öncü isimleri hatırlamakta fayda var.
Bleacher Report’un kısa süre önce yayımladığı “Tüm Zamanların En İyi 100 NBA Oyuncusu” listesinde altı Avrupalı yer aldı. Ancak tarihe damga vuran Avrupalılar elbette sadece onlardan ibaret değil. Bu liste, ilk altı sıralamasına rehberlik etse de NBA tarihinin en büyük Avrupalıları arasında sayılabilecek başka isimler de var.
Onur Konukları
Son yıllarda Avrupa’dan gelen yetenek patlaması, bu listenin 5-10 yıl içinde çok farklı görünmesine yol açabilir. O zamana kadar Victor Wembanyama, Franz Wagner ve Lauri Markkanen gibi isimler de kendilerine sağlam bir yer bulabilir.
Ama onlardan önce, yolu açan birçok oyuncu vardı:
-
Detlef Schrempf: Ölümcül bir dış şutör olmasının yanı sıra, günümüz Avrupalı yıldızlarının ortak özelliği olan “uzun boylu oyun kurucu” profilinin de öncülerindendi.
-
Nicolas Batum: Yaklaşık yirmi yıl boyunca NBA’in en istikrarlı rol oyuncularından biri oldu. Çok yönlü savunması, üçlük isabeti ve zaman zaman kendi skorunu veya arkadaşlarını yaratma becerisiyle tanındı.
-
Toni Kukoč: Chicago Bulls ile üç NBA şampiyonluğu kazanan Kukoč, forvet fiziğiyle oyun kurucu vizyonunu birleştiren öncü Avrupalılardandı.
-
Peja Stojaković: NBA tarihinin en elit ve en üretken üçlükçülerinden biri. 2003-04 sezonunda MVP oylamasında dördüncü sırayı aldı.
-
Danilo Gallinari: Skor odaklı bir forvet olarak Schrempf ya da Kukoč’tan farklıydı ama yine de oyununa bolca guard ve kanat becerisi kattı.
-
Hidayet Türkoğlu: Oyun kurma ve dış şut yetenekleriyle Orlando Magic’i 2009’da NBA Finalleri’ne taşıyan kilit isimlerden biri oldu.
-
Arvydas Sabonis: NBA’e daha genç yaşta gelseydi muhtemelen tüm zamanların ilk 10’una girebilirdi. Devasa fiziği, oyun kurucu becerileri ve pota altı yetenekleriyle Jokić’in habercisi gibiydi.
-
Kristaps Porziņģis: Kariyeri sakatlıklarla anılsa da, üçlük ve savunma tanımını “çember koruyucuları” da kapsayacak şekilde değiştirdi ve 2024’te Boston Celtics’in şampiyonluğuna katkı verdi.
10. Vlade Divac
B/R 100 Sıralaması: Yok
Öne Çıkan Başarılar: 1x All-Star
Temel İstatistikler: 11.8 sayı, 8.2 ribaund, 3.1 asist, 1.4 blok, 1.1 top çalma
Toplam Sezon: 16
Shaquille O’Neal ile olan mücadeleleri ve Sacramento Kings’le çıktığı playoff serileriyle tanınan Sırp pivot Vlade Divac, bu pozisyonu adeta devrimleştiren ilk oyun kurucu uzunlardan biri olarak öne çıktı.
Divac (2.16 m), kendisi kadar uzun çoğu Amerikalı oyuncu gibi yalnızca pota altında sayı bulmaya ve blok yapmaya yönelmedi. Bunu zaman zaman yapsa da asıl etkisini zekice kararlarıyla gösterdi.
Sahada boy avantajını kullanarak etrafını daha iyi görüp takım arkadaşlarını besledi. Savunmada ise pozisyon bilgisi ve alan kaplamasıyla öne çıktı.
16 yıl ve neredeyse 1000 ilk beş başlangıcının ardından, Divac bu ilk 10’da yer almayı hak etti.
9. Marc Gasol
B/R 100 Sıralaması: Yok
Öne Çıkan Başarılar: 2x All-NBA, 3x All-Star, 1x All-Defense, 2013 Yılın Savunmacısı, 2019 NBA Şampiyonu
Temel İstatistikler: 14.0 sayı, 7.4 ribaund, 3.4 asist, 1.4 blok, 0.9 top çalma, %36 üçlük
Toplam Sezon: 13
İspanyol pivot Marc Gasol (2.11 m), Avrupalı uzunların Amerikalı emsallerinden ayrılmasını sağlayan özelliklerin çoğunu barındırıyordu: pas, şut ve biraz da top yönlendirme becerisi.
Ancak zirve döneminde Gasol aynı zamanda ligin en iyi ve en etkili savunmacılarından biriydi (2013’te Yılın Savunmacısı seçilmesi tesadüf değildi).
Her ne kadar ödülün diğer sahipleri kadar atletik bir blokçu olmasa da (o sezon 1.7 blok ortalamasıyla oynadı), boyu ve pozisyon bilgisiyle pota altını kapatmada eşsizdi. Bu özellikleriyle Memphis Grizzlies’in “Grit and Grind” kimliğinin kilit parçası oldu.
Kariyerinin ilerleyen yıllarında bireysel istatistikleri düşse de pas yeteneği, savunması ve dış şut tehdidi, 2019 Toronto Raptors’ın şampiyonluğunda çok önemli rol oynadı.
8. Rudy Gobert
B/R 100 Sıralaması: Yok
Öne Çıkan Başarılar: 4x Yılın Savunmacısı, 4x All-NBA, 3x All-Star, 8x All-Defense, 2022 ribaund kralı, 2017 blok kralı
Temel İstatistikler: 12.6 sayı, 11.7 ribaund, 2.1 blok, %65.6 saha içi isabet
Toplam Sezon: 12
Rudy Gobert, kendi döneminin belki de en iyi ve en baskın savunmacısı oldu. Dört kez Yılın Savunmacısı seçilen Gobert, son on yılı aşkın sürede ligin en sağlam savunmalarının temel taşıydı.
2.36 m kanat açıklığı ve beklenenden daha iyi yan adımları sayesinde Gobert, boyalı alanı ve pota çevresini tarihte çok az oyuncunun yapabildiği kadar kapatabildi.
Elbette etkisinin büyük kısmı savunmadan gelse de, bitiriciliği, potaya devrilmeleri ve hücum ribaundlarıyla hücumda da artı değer sağladı.
7. Andrei Kirilenko
B/R 100 Sıralaması: Yok
Öne Çıkan Başarılar: 1x All-Star, 3x All-Defense, 2005 blok kralı
Temel İstatistikler: 11.8 sayı, 5.5 ribaund, 2.7 asist, 1.8 blok, 1.4 top çalma
Toplam Sezon: 13
Andrei Kirilenko, buradaki bazı isimler kadar ödül toplamamış olsa da, “Hangi eski NBA oyuncusu günümüzde oynasa en çok fayda görürdü?” sorusuna en net cevaplardan biri.
Sabit dış şut dışında neredeyse tüm kutucukları işaretliyordu. Çok yönlü bir savunmacıydı ve 2004-05 sezonunda maç başına 3.3 blokla ligin lideri oldu. Topla hem kendisi için hem de başkaları için pozisyon yaratabiliyordu. Geniş yelpazeli becerileri, onu 2000’lerin başında en etkili oyunculardan biri yaptı.
Kariyerinin ilk beş yılında maç başına 13.8 sayı, 6.5 ribaund, 2.6 blok ve 2.6 asist ortalamaları yakaladı. O dönemde Utah Jazz, Kirilenko sahadayken rakiplerinden 100 pozisyonda 3.1 sayı daha fazla atıyor, o kenardayken ise 7 sayı geriye düşüyordu.
Bu yarım dekadda Kevin Garnett, Tracy McGrady, Tim Duncan ve LeBron James dışında ondan daha yüksek “box plus/minus” değeri olan oyuncu yoktu.
6. Tony Parker
B/R 100 Sıralaması: 86
Öne Çıkan Başarılar: 4x Şampiyon, 4x All-NBA, 6x All-Star, 1x Finaller MVP’si
Temel İstatistikler: 15.5 sayı, 2.7 ribaund, 5.6 asist, %49.1 saha içi, %32.4 üçlük
Toplam Sezon: 18
Artık resmi olarak ilk 100’e gelindi ve Tony Parker, boyalı alana sürekli penetre etme becerisi ve San Antonio Spurs’ün yaklaşık 20 yıl süren hanedanlığına katkıları sayesinde 86. sırada yer aldı.
Parker normal sezonda da fazlasıyla üretkendi, dört kez MVP oylamasında ilk 10’a girdi. Ancak asıl izini playofflarda bıraktı. 2004–2013 arasında playofflarda 20.1 sayı, 5.7 asist ve 1.0 top çalma ortalaması yakaladı. 2007’de Tim Duncan ve Manu Ginobili’nin de bulunduğu kadroda Finaller MVP’si oldu.
Potaya smaçla bitiremeyen bir gard olmasına rağmen, NBA tarihinin en patlayıcı ve istikrarlı potaya giden oyuncularından biri oldu.
5. Pau Gasol
B/R 100 Sıralaması: 62
Öne Çıkan Başarılar: 2x Şampiyon, 2002 Yılın Çaylağı, 6x All-Star, 4x All-NBA
Temel İstatistikler: 17.0 sayı, 9.2 ribaund, 3.2 asist, 1.6 blok, %50.7 saha içi, %36.8 üçlük
Toplam Sezon: 18
Kobe Bryant’ın 2018 Oscar Töreni’nde söylediği gibi: “Los Angeles şehri, Pau Gasol olmasaydı o iki şampiyonluğa sahip olamazdı.”
2009 ve 2010 NBA Finalleri’nde 100+ dakika süre alan 22 oyuncu arasında, Pau yalnızca Kobe’nin arkasında kaldı. İki seride 18.6 sayı, 10.6 ribaund, 3.1 asist ve 2.3 blok ortalamaları yakaladı.
Dirk Nowitzki’nin 2011’de “Avrupalılar yumuşaktır” algısını tamamen yıkmasından önce, Gasol Dwight Howard ve Kevin Garnett gibi yıldızlara karşı pota altında sergilediği üstün performansla bu algıyı zayıflatmıştı.
Gasol; kardeşi Marc, Vlade Divac ve Detlef Schrempf gibi Avrupalı uzunlarda görülen pas, şut ve teknik becerilere sahipti. Ancak aynı zamanda Kobe’nin yanında 2 numaralı rolü üstlenmeye uygun sertlik ve fiziksel güce de sahipti.
4. Luka Doncic
B/R 100 Sıralaması: 57
Öne Çıkan Başarılar: 5x All-NBA, 5x All-Star, Yılın Çaylağı, 1x Sayı Kralı
Temel İstatistikler: 28.6 sayı, 8.6 ribaund, 8.2 asist, 1.2 top çalma, %46.8 saha içi, %35 üçlük
Toplam Sezon: 7
Listenin zirvesine ulaşması kolay olmayacak, ancak kariyerinin sonunda Luka Dončić, NBA tarihinin gelmiş geçmiş en iyi Avrupalı oyuncusu olarak kabul edilebilir.
Her şeyden önce, kariyerine öyle bir üretkenlik seviyesiyle başladı ki, bu NBA tarihinde başka hiçbir oyuncuda — milliyet fark etmeksizin — görülmedi.
Luka şu ana kadar 450 NBA maçına çıktı. Bu sürede:
- LeBron James’in aynı dönemde attığından daha fazla sayı,
- Ricky Rubio, Andre Miller ve Russell Westbrook’tan daha fazla asist,
- Bam Adebayo ve Marcus Camby’den daha fazla ribaund topladı.
NBA tarihinde Luka’nın bu üç kategoride ulaştığı toplam rakamlara 450 maçta ulaşabilen tek isim Oscar Robertson oldu.
İstatistiklerin ötesinde, Luka’nın büyük sahnelerde öne çıkan bir “katil içgüdüsü” var. Bu da onun bu tarz listelerde yukarıya tırmanmasına ve birkaç derin playoff koşusuna daha imza atmasına yardımcı olabilir.
Belki de NBA tarihindeki herkesten daha fazla, Kobe Bryant gibi Amerikalı süperstarların özgüveni ile Avrupalı yıldızların boy–beceri kombinasyonunu bir araya getiriyor. Bu da onu ligin en üretken oyuncularından biri haline getiriyor.
3. Giannis Antetokounmpo
B/R 100 Sıralaması: 24
Öne Çıkan Başarılar: 1x Şampiyon, 2x MVP, 1x Finaller MVP’si, 1x Yılın Savunmacısı, 8x All-NBA, 9x All-Star, 5x En İyi Savunma Beşi, En Çok Gelişme Gösteren Oyuncu
Temel İstatistikler: 23.9 sayı, 9.9 ribaund, 5.0 asist, 1.1 top çalma, 1.2 blok, %55.1 saha içi, %28.4 üçlük
Toplam Sezon: 12
Giannis Antetokounmpo, sahadan hiç vazgeçmeyen bir hırs ve rekabet gücüyle oynuyor. Bu özellikler, neredeyse on yıldır Kareem Abdul-Jabbar seviyesinde istatistikler yakalamasını sağladı. Ona iki MVP kazandırdı ve Milwaukee Bucks’a 2021 NBA şampiyonluğunu getirdi.
Giannis, NBA tarihinin gördüğü en benzersiz ve patlayıcı potaya yönelen oyunculardan biri. Aynı zamanda bir oyun kurucu gibi dağıtım yapabiliyor. Savunmada ise hem pota koruyabiliyor hem de üç sayı çizgisinin dışındaki birçok pozisyonu savunabiliyor.
Kısacası, üretkenliği, istikrarı ve eşsiz fiziksel özellikleriyle Giannis, bu dönemin Shaquille O’Neal’ı sayılabilir.
2. Dirk Nowitzki
B/R 100 Sıralaması: 18
Öne Çıkan Başarılar: 1x Şampiyon, 1x MVP, 1x Finaller MVP’si, 14x All-Star, 12x All-NBA
Temel İstatistikler: 20.7 sayı, 7.5 ribaund, 2.4 asist, %47.1 saha içi, %38.0 üçlük
Toplam Sezon: 21
Daha önce de bahsedildiği gibi, Dirk Nowitzki 2011’de LeBron James, Dwyane Wade ve Chris Bosh’tan oluşan Miami “Heatles”ı yenerek “Avrupalılar yumuşaktır” algısına son noktayı koydu.
O seride Alman uzun, 26.0 sayı, 9.7 ribaund ve 2.0 asist ortalamasıyla oynadı. Konferans finallerinde ise 32.2 sayı ortalaması yakaladı ve %55.7 saha içi isabet oranı tutturdu.
Bu performans, aslında NBA’de uzun oyuncu kavramını baştan tanımladığı kariyerinin zirvesiydi. Dirk, 2.13’lük bir oyuncunun şut tehdidiyle oyuna hükmedebileceğini gösterdi. Rakip pivotları pota dışına çekerek takım arkadaşlarına da alan açtı.
Ama Dirk yalnızca şut atan bir uzun değildi. Üç seviyede skor üretebiliyor, istikrarlı şekilde ribaund çekiyor ve dört sezonda maç başına 3’ün üzerinde asist yaptı.
Nowitzki yalnızca NBA tarihinin en büyük Avrupalısı olmak için değil, aynı zamanda tüm zamanların en iyi power forward’ı olmak için de ciddi bir aday.
1. Nikola Jokic
B/R 100 Sıralaması: 17
Öne Çıkan Başarılar: 1x Şampiyon, 3x MVP, 1x Finaller MVP’si, 7x All-Star, 6x All-NBA
Temel İstatistikler: 21.8 sayı, 10.9 ribaund, 7.2 asist, 1.3 top çalma, 0.7 blok, %56.0 saha içi, %36.0 üçlük
Toplam Sezon: 10
Dirk Nowitzki uzunların dış şutla oyuna hükmedebileceğini gösterdiyse, Nikola Jokić de onların hücumu yönetebileceğini gösteriyor.
Jokić yalnızca tarihin en iyi pas veren uzunu değil, pozisyon fark etmeksizin NBA’in gördüğü en iyi pasörlerden biri. Pivot pozisyonundan oyun kurma becerisi, belki de lig tarihinde görülen en güçlü maç başı istatistiklerini yakalamasını sağladı.
2024-25 sezonunda triple-double ortalamasıyla oynayan Jokić, son beş yıllık süreçte 3 MVP (2 kez de 2. sıra) kazandı. Bu dönemde 26.8 sayı, 12.3 ribaund, 9.0 asist ve inanılması güç %62.2 efektif şut yüzdesi yakaladı.
Bu süreç, Jokić’i kariyer box plus/minus’ta (Michael Jordan ve LeBron James’in önünde), 48 dakika başına win shares’te (MJ ve David Robinson’un önünde) ve oyuncu verimlilik derecesi (PER)’de (Jordan ve LeBron’un önünde) zirveye taşıdı.
Buna bir de şampiyonluk ve Finaller MVP’si eklendiğinde, Jokić’in bu görkemli listenin zirvesine çıkması hiç de şaşırtıcı değil.
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!
EuroLeague gündemindeki son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!
NBA gündemindeki son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!