NBA’in Görünmeyen Yüzünü Oyuncular Anlattı: Milyonlarca Dolarlık Cezalar

By Joe Vardon, Çeviri: Arma Kaynar / info@eurohoops.net

Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.

Bu yazı 22 Nisan 2021 tarihinde The Athletic’te yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.

Draymond Green, bir hakemin düdüğünü çaldıktan sonra ellerini “T” harfi haline getirmesinin ne demek olduğunu çok iyi biliyor. NBA tarihinin en çok teknik faul alan 10 oyuncusundan birisi olan Draymond Green, son 5 yılın 2’sinde bu alanda lig lideriydi.

Her teknik faul ile birlikte oyuncular 2.000 dolarlık bir para cezası alıyorlar. Green’in sahada ve saha dışında karıştığı diğer olayları da hesaba katınca tecrübeli oyuncu son 2 yılda lig yönetiminden 200 bin dolar civarında para cezası aldı.

“O kadar fazla ceza aldım ki bu durum artık beni rahatsız etmiyor.” diyor Green. Tecrübeli oyuncunun son iki sezonda aldığı cezalar, 25 milyon dolarlık maaşının yanında çok da bir şey ifade etmiyor.

“Çaylak sezonumda Richard Jefferson’ın bana söylediği bir şeyi unutmuyorum. O esnada 800 bin dolar kazanıyordum. California’da oynadığım için o paranın yaklaşık %60’ı vergilere gidiyordu. Bu yüzden aldığım her teknik faulden sonra çok sinirleniyordum. Jefferson da bana sürekli ‘Teknik faulleri kafana takma, kariyerin boyunca daha çok alacaksın.’ derdi. Ancak teknik faulleri doğru kullanırsanız kontrat imzalama zamananız geldiğinde size çok daha fazlasını kazandırabilir.” diyor Green. “Bana da kazandırdılar. Bu yüzden büyük resme baktığımızda cezalardan endişelenmiyorum. Hatta bana yardımcı bile oldular.”

Para cezaları Green’i çok rahatsız etmese de bu konu hakkında içinin tam anlamıyla rahat olmadığı bir konu var. Ne Green ne de ligdeki diğer oyuncular, ceza paralarıyla ne yapıldığını bilmiyorlar.

“Bu konuda tek bir kelime bile duymadık.” diyor Green. “Yıllardır bize paranın hayır işleri için harcandığı söyleniyor. Ancak o hayır kurumları hakkında hiçbir şey görmedik. ‘Paranız şu hayır kurumuna gitti.’ bile demiyorlar. Bana kalırsa bu sadece yıllardır duyduğumuz bir şey. Ödenen ceza paralarının herhangi bir yararını henüz görmedik.”

Teknik faul, maçtan ihraç ya da maç cezası gibi yaptırımların ardından oyuncuların kaybettiği her kuruş, hayır kurumlarına gidiyor. Tıpkı Green gibi oyuncuların büyük kısmı bu durumdan haberdar.

Ancak daha sonraki dönemde neler olduğuna dair kimsenin fazla bir fikri yok. Bir oyuncu ceza aldıktan sonra ondan tahsis edilen para nereye gidiyor? Hayır kurumunda kime yardımcı olunuyor? Çocuklara besin, kıyafet yardımları mı yapılıyor? Öğrencilere burs mu dağıtılıyor?

Gerçekleştirdiğimiz onlarca röportaj ve incelediğimiz verilerden sonra NBA’in oyunculardan aldığı paralar sayesine hayatı daha iyi hale giden insanları bulmak mümkün. Ancak konu Green’in “Bu para tam olarak nereye gidiyor?” sorusunu yanıtlamaya geldiğinde NBA’in sistemini bu tarz bilgileri korumak üzerine kurduğunu görüyorsunuz.

Bu sistemi dizayn eden yetkililere göre bu hareketin amacı doğabilecek en ufak yolsuzluğun bile önüne geçebilmek. Oyuncuların kendi kurdukları hayır kurumları var. Bu kurumların yönetim kurullarında yer alıyorlar. Eğer bir oyuncu, sahada yaptığı yanlış bir hareket sebebiyle ceza aldıktan sonra ödediği paranın kendi hayır kurumuna gittiği ortaya çıkarsa bu çok hoş karşılanan bir durum olmaz.

NBA Oyuncular Birliği Direktörü Billy Hunter, daha önce oyuncuların ödediği ceza ücretlerini şüpheli şekilde yönettiği için görevinden alınmıştı. Şu andaki sistem, bu tarz durumların önüne geçmek için dizayn edildi.

“Kimsenin diğer herkesten daha fazla ceza parası ödediği için bir ayrıcalığa sahip olduğunu düşünmesini istemiyoruz.” diyor Oyuncular Birliği’nin hayır işleriyle ilgilenen Sherrie Deans. “Kariyerleri boyunca hiç ceza ödemeyen ancak kaynaklarımıza ulaşabilen oyuncular da var.”

Sistemin çalışması, oyuncuların maçlarda yaptığı kural ihlalleriyle başlıyor.

Daha sonra verilen cezalar NBA’in Yardımcı Başkanı Kiki VanDeWeghe tarafından açıklanıyor. Kiki, Ocak ayında Covid-19 protokollerine uymadığı için Kyrie Irving’e 50 bin dolarlık bir ceza vermişti. Irving, sonraki 2 maçta ceza karantina kuralları sebebiyle kura giyemediği için yaklaşık 870 bin dolarlık bir  zarara uğramıştı.

Geçen sezon Suns‘ın uzun oyuncusu DeAndre Ayton, ödediği 2.2 milyon dolarlık ceza ücretiyle bu alanda NBA’in lideriydi. Genç oyuncu, ligin yasaklı madde protokolüne uymadığı için 25 maçlık bir ceza almıştı. Sixers‘ın yıldızı Joel Embiid 416 bin dolarlık bir ceza alırken Timberwolves‘tan Karl-Anthony Towns da 389 bin dolar kaybetti. Bu ikilinin aldıkları cezaların büyük kısmı, birbirleriyle kavga ettikten sonra lig yönetimi tarafından 2 karşılaşmalık cezalar almalarıydı.

2018-19 yılında, şu anda Oyuncular Birliği’nin başkanlığını yapan Chris Paul, Los Angeles Lakers forması giyen Rajon Rondo ile kavga ettiği için 2 maçlık bir ceza almış ve yaklaşık olarak 500 bin dolarlık bir zarara uğramıştı.

“Birliğe katılmadan önce bile ‘Bu paralar nereye gidiyor?’ diye merak ediyordum.” diyor Paul.

Rondo, Paul ile kavga ettikten sonra 3 maçlık bir ceza almıştı. Ceza alan oyuncular, maç ücretinden mahrum kaldığı için Rondo’nun kaybettiği miktar 186 bin dolar civarındaydı.

Diğer oyuncular gibi Rondo’nun da kendi hayır kurumu var. Genellikle kurduğu hayır kurumuna her yılki maaşından 200 bin dolarlık bir bağış yapıyor. Cezalar sebebiyle de neredeyse aynı miktarı ödediği düşünülünce durum daha ilginç bir hale geliyor. “Keşke cezalar sebebiyle ödenen paraların tamamını hayır kurumların aktarabilsek.” diyor Birliğin Direktörü Yvette Gentry. “Bir oyuncu ne kadar ceza ödüyorsa, onun hepsini hayır kurumuna yönlendirebiliyor olmamız lazım.”

NBA yönetimi ve oyuncuların imzaladığı toplu iş sözleşmesine göre her sene toplanan ceza paraları, lig yönetimi ve oyuncular arasında eşit miktarda paylaştırılıyor. Mark Cuban gibi bir yönetici ya da Doc Rivers gibi bir koç ceza aldığında bu paranın tamamı lig yönetimine gidiyor. Bir takım, kendi oyuncusuna ceza verdiği zaman paranın tamamı takımda kalıyor.

Elde ettiğimiz bilgilere göre geçen sezon NBA yönetimi, oyunculardan toplam 7.3 milyon dolarlık ceza parası topladı. Bir önceki sezon bu değer sadece 5 milyon dolardı. Bu sezon 31 Mart tarihine oynanan karşılaşmalarda ise şimdiden oyunculara 5.4 milyon dolarlık ceza verildi.

NBA 2019-20 Ceza Liderleri

Kaynak: Spotrac, The Athletic

Lig yönetimine giden para, NBA Cares programı kapsamında hayır işleri için kullanılıyor. Ancak yapılan bu yardımların detayları tam anlamıyla açıklanmıyor. Sadece 2020 yılında NBA Cares programının 15 farklı hayır kurumuna bağışta bulunduğu biliniyor.

LBTQ+ sporculara yardımcı olan bir kurum olan Athlete Ally, geçen sezon NBA’den 50 bin dolarlık bir bağış aldıklarını dile getiriyor. The Thurgoon Marshall College Fonu, siyahi öğrencilere yardımcı olan bir kurum ve geçen sezon NBA’den 30 bin dolarlık bir bağış almışlar. NBA için sözcülük yapan bir görevli, bu paranın cezalardan ve yayın gelirlerinden elde edilen gelirlerden ödendiğini belirtiyor.

Oyuncular Birliği’nin bu cezalardan aldığı pay, önceki yıllarda sezon bittikten 6 ay sonra ödeniyordu. Pandeminin olmadığı dönemde bu Ocak ayının ilk döneminde paranın ödendiği anlamına geliyordu. Daha sonra Nisan ayında da oyuncuların ödediği cezalardan alınan paranın diğer kısmı da Birliğe iletiliyordu.

Bu parayı yönetmek ve doğru şekilde harcayabilmek için Oyuncular Birliği, 1997 yılında bir Fon oluşturdu. Bir hayır kurumu olarak çalışan bu fonun her yıl harcadığı miktarları bildirmesi gerekiyor. Deans, bu sistemden yaklaşık olarak 554 bin dolar elde ediyor.

Deans, bu yazı için bizimle bu hayır işlerinin takip edildiği bir veri tabanını bizimle paylaştı. Bu veri tabanına göre Oyuncular Birliği Fonu, 2020 yılıdna 217 farklı projeye 4 milyon dolardan fazla bağışta bulundu. (Buradan verileri inceleyebilirsiniz… Şifre: NBAFines).

“Her sene elde ettiğimiz paradan daha fazlasını harcıyoruz.” diyor Deans. “Bunu ihtiyacı olan çok fazla insan olduğu için kendi inisiyatifimizle yapıyoruz.”

Bu harcamaların büyük kısmı, Deans’in yönetimi altında başlayan program kapsamında yapılıyor. Şu anda veya daha önceden NBA’de oynayan her oyuncu, kendi tercih ettiği bir hayır kurumuna bu program kapsamında bağış yapabiliyor. Oyuncuların yaptığı bu bağışlardan 25 bin dolara kadar olan miktarları Oyuncular Birliği de ek olarak eşliyor.

Bu program kapsamındaki bütün bağışlar, oyuncuların cezalarından elde edilen paralarla ödeniyor. 2018-19 sezonunda en az 20 bin dolarlık ceza alan 40 oyunculuk bir grup bulunuyor. Bu oyunculardan  22 tanesi, cezaları dışında kurumun uygun gördüğü diğer hayır kurumlarına da bağışta bulunmuş.

Dean, oyuncuların ödediği bireysel cezaları takip etmenin bir yolu olmadığını belirtiyor. Ödenen cezalardan sonra bu paralar, yaklaşık 40 milyon dolar değerindeki bir havuzda birikiyor. Bu yüzden hangi cezanın nerede kullanıldığını spesifik olarak bulmak çok mümkün değil.

Bu 40 milyon dolarlık havuz, Oyuncular Birliği’nin elde ettiği gelirden fazlasını harcayabilmesinin arkasındaki en büyük sebep. Şu anda kurumun bir sigorta poliçesi gibi gördüğü bu havuz, Billy Hunter’ın görev aldığı döneme kadar gidiyor.

Deans, 2015 yılında göreve getirildiği ilk gün elinde 40 milyon dolarlık bir havuzun olduğunu farketmiş.

“Hikayemizin talihsiz olan kısmı şu ki ilk 20 yıl boyunca elde ettiğimiz gelirlerin çok küçük bir kısmı bu iş için harcanmış.” diyor Deans.

Hunter, 1996 yılından 2013 yılına kadar Oyuncular Birliği’nin direktörüydü. Bu dönemde NBA Oyuncılar Birliği için bir yönetim kurulu oluşturması gerekiyordu. Ancak bunu gerçekleştirmedi ve bu ceza paralarını kendisi kontrol ediyordu.

Hunter’ın görevinden alınmasının arkasında birçok sebep vardı. Bunlardan çoğu, bu fonun yönetiminden ayrı sebeplerdi. Ancak o dönemde çıkan haberlere göre Hunter, kendisinin de yönetim kurulunda bulunduğu hayır kurumlarına bağışlarda bulunmuştu. Aynı zamanda 10 yıllık bir dönem boyunca bu fondan yaklaşık 2 milyon dolarlık bir ücret NBA’in emekli olan oyuncuları için kurulan birliğe gitmişti. Bu işlemlerin hiçbiri yasa dışı olmasa da burada bir çıkar çatışmasının olduğu ortada.

Hunter’ın harcamadığı paralar hakkında daha fazla soru vardı. 2012’nin Haziran ayında elde edilen ceza paralarından harcanmayan 26.5 milyon dolarlık bir miktar vardı. Deans’in kurumun başına geçmesiyle birlikte bu havuz, 13.5 milyon dolar daha büyüyerek yukarıda bahsettiğimiz 40 milyon dolar civarına geldi.

“Önemli işler yapmadan çok uzun zaman geçirdiğimizi düşünüyoruz.” diyor Deans.

2020 yılında yaşanan sosyal olaylar, ekolojik bozulma ve salgın sebebiyle dünyanın dört bir yanında birçok ekonomik ve fiziksel sorun yaşandı. Bu dönemde NBA Oyuncular Birliği, sahip oldukları parayla birçok kişiye yardımcı oldu.

Deans’in bize verdiği bir belgeye göre birlik, geçen sezon Avustralya’da yaşanan yangın felaketinden sonra 113 bin dolarlık bir yardımda bulunmuştu. Bu bağış, Cleveland Cavaliers‘ın oyuncusu Matthew Dellavedova’nın yaptığı bağışa ek olarak yapılmıştı.

Fon, benzer şekilde Sixers yıldızı Joel Embiid’in University of Pennysylvania’ya yaptığı 25 bin dolarlık bağışa da ek olarak 25 bin dolarlık bir bağış yapmıştı.

LeBron James’in kurduğu ve Akron – Ohio’daki genç öğrencilere yardımcı etmeyi amaçlayan kuruma 25 bin dolarlık bir bağış yapılırken Kevin Durant’in Maryland’de salgın sebebiyle zor günler geçiren kişilere yardımcı olmak için kurduğu kuruma da 15 bin dolarlık bağış yapıldı.

“Her yerde yoksulluk var.” diyor Operation Warm programının direktörü Kristen Bradley. Bradley de geçen sene eski NBA oyuncusu Malcolm Delaney ve Oyuncular Birliği’nin elde ettiği ceza paralarından 12 bin dolarlık bir bağış almıştı.

Peki en baştaki soruya geri dönersek; Green’in parası nereye gitti? Bunu tam olarak kimse bilmiyor.

Green’in parasının nasıl kullanıldığına dair bazı ihtimaller var.

Baltimore’da yaşayan Jennifer Bonanno, 2019 senesinin Eylül ayından beri işsiz. Jennifer, çalıştığı çocuk bakıcılığı firmasının sahibi bir anda ortadan yok olunca işsiz ve haliyle gelirsiz kalmış.

Kış mevsimi başlarken Jennifer’ın dördüncü sınıfa giden Mia’nın giyeceği bir montu bile yokmuş.

“Kendimi, ‘Ne yapacağım? Çocuğuma yemek mi yoksa mont mu almalıyım?’ diye düşünürken buldum.” diyor Jennifer.

Mia, Baltimore bölgesinde Delaney ve Oyuncular Birliği’nin yaptığı bağışlar sayesinde kendisine mont alabilen yüzlerce çocuktan sadece bir tanesiydi.

Philadelphia bölgesindeki bir hayır kurumu olan Helping Han, şehrin zorlu mahallelerindeki gençlere yardımcı olmayı amaçlıyor. 2005 yılından beri çalışmakta olan kurum, Kyle Korver’ın da maddi yardımları sayesinde eski profesyonel futbol oyuncusu Adam Bruckner’ın yönetiminde çalışıyor.

Bu kurum, genç öğrencilere teknolojik ve gıda yardımında bulunurken psikolojik rehberlik de sağlıyor. Bu programda yer alan çocuklar, ailelerini kaybetmiş öğrencilerden oluşuyor.

Helping Hand programı aynı zamanda ihtiyacı olan öğrencilere harç yardımında da bulunuyor. Geçen sezon Korver ve Oyuncular Birliği, bu kuruma yaklaşık 50 bin dolar değerinde bir yardımda bulundu. Bu programa katılan ilk öğrencilerden birisi olan Bashir Howell, geçen sene Central Penn College’a kabul edildi.

“Helping Hand olmasaydı asla üniversiteye giremezdim.” diyor Howell. “Ailem beni üniversiteye yollayabilecek paraya sahip değildi. Bu program bana bu konuda yardımcı oldu. Eğer onlar olmasaydı, hala Philadelphia’da aynı arkadaşlarımla takılıyor olurdum.”

NBA Cares programının yardımcı olduğu bir diğer isim olan Evan Robertson, Morgan State Üniversitesi’nde eğitimine devam ediyor. Robertson, Thurgood Marshall College Fonunun NBA Cares ile berber düzenlediği bir yarışmanın kazananlarından birisiydi. Bu yarışmadan elde ettiği 10 bin dolarlık gelirle Baltimore’dan Seattle’a taşınan Robertson, şu anda Microsoft’ta çalışıyor.

“Ben eskiden para direkt lig yönetimine kalıyor diye düşünüyordum.” diyor 22 yaşındaki Robertson. “Bir oyuncunun ceza alması benim işime yaradı çünkü bu sayede yardım aldım. Parayı ödedikten sonra nereye gideceğinden oyuncuların pek fikri olmadığına eminim. Ancak ceza alan oyunculara teşekkür etmek istiyorum çünkü onlar sayesinde masraflarımı karşılayıp topluma yararlı bir birey olabildim.”

LGBTQ+ sporcular destek olan bir kurum olan Athlete Ally, NBA Cares programından 50 bin dolarlık yardım aldığını belirtmişti. Bu yardım, 2018 yılında Nikola Jokic’in ya da geçtiğimiz günlerde Kevin Durant’in sosyal medyada kullandığı homofobik ifadeler sebebiyle verilen cezadan elde ediliyor. Bu program, sporcuların eğitim masraflarını karşılamak ve kampüslerde daha rahat bir hayat sürmelerini sağlamayı amaçlıyor.

“Dünyaya baktığınız zaman bu tarz hayır işlerine harcanan her 100 doların sadece 17 senti LGBTQ+ sorunlarında kullanılıyor.” diyor Hudson Taylor. “Bu yüzden bizim kurumumuza yapılan büyük bağışlar, yapmak istediğimiz işlerde çok büyük bir fark yaratıyor.”

NBA’de geçirdiği 10 sezonun 7’sini Lakers‘ta geçiren Devean George’u hatırlıyor musunuz? George, oynadığı dönemde lig yönetiminden ceza almaktan çok korktuğunu belrtiyor. Kobe ve Shaq ile birlikte oynadığı dönemde bir maçtan ihraç edilen George, sahayı terk etmeyi reddetmişti.

“Soyunma odasına geldiğimde kaybedeceğim parayı hesaplamaya çalışıyordum ve kendimi çok kötü hissetmiştim.” diyor George.

Maç ücretini kaybedeceği ve ligden daha fazla ceza alabileceği için endişeliymiş. Bunlar gerçekleşmedi fakat Lakers yönetimi George’a bir şaka yapmaktan da geri kalmamış.

George, antrenmanına devam ederken Lakers’ın o dönemdeki genel menajeri oyuncuyu odasına çağırmış.

“Selam Dev, üzgünüm ama takım tarafından 1 haftalık ceza aldın.” diye hatırlıyor George, Kupchak’in sözlerini. “4 maç ücertinden mahrum kalacaksın.” Daha sonra George, takım arkadaşlarının kendisini izleyip güldüğünü anlayınca kendisine şaka yapıldığını farketmiş.

Şu anda Buildin Block isimli gelir elde etme amacı gütmeyen bir organizasyonu işleten George, Minneapolis bölgesinin zorlu sokaklarında yaşayan çocuklara yardımcı olmaya çalışıyor. Geçen sezon Building Blocks organizasyonu, oyuncuların aldığı cezalarla ödenen 15 bin dolarlık bir bağış kabul etmiş.

“Her zaman ceza paralarının hayır işlerine harcandığını söylüyorlardı.” diyor George. “Biz de ‘tabii, kesin öyledir.’ diye düşünüyorduk. Çünkü ortada bir kanıt yoktu. Bu paranın hayır işlerine harcandığına dair hiçbir veri yoktu. Ancak şu anda o paraların hak ettiği yerlere gittiğini biliyorum.”

Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!

NBA gündemindeki son gelişmeler için tıklayın!