by Eurohoops Team / info@eurohoops.net
Bu yazı 18 Aralık 2025 tarihinde ESPN’de yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Eurohoops Türkiye’yi YouTube’da takip etmek için tıklayın!
Eurohoops Türkiye’nin Instagram hesabını takip etmek için tıklayın!
LeBron James, NBA tarihinde benzeri olmayan bir oyuncu. Kariyer sayı lideri olan süperstar, ligde 23 sezon oynayan ilk oyuncu olarak bir rekor daha kırdı.
Ancak James’in 2025-26 sezonundaki versiyonu, onun önceki hiçbir dönemine benzemiyor. Siyatik problemi nedeniyle kariyerinde ilk kez sezon açılış maçını kaçırdı. Los Angeles Lakers’ın ilk 14 maçında forma giyemeyen LeBron, sahalara döndükten sonra da alıştığımızdan daha istikrarsız bir görüntü sergiliyor ve farklı bir oyun tarzıyla dikkat çekiyor.
41. yaş gününe yalnızca 12 gün kala, artık daha “insani” görünüyor. 18 galibiyet – 7 mağlubiyetlik Lakers’ta, takım arkadaşları Luka Dončić ve Austin Reaves lehine daha belirgin bir şekilde geri planda kalmayı kabul etmiş durumda.
Peki James bu sezon, son yirmi yıla kıyasla nasıl farklı görünüyor? Ve bu durum, Batı Konferansı’nın yıldızlarla dolu yapısında şampiyonluk hedefleyen Lakers için ne anlama geliyor? Lakers’ın zirve mücadelesi verebilmesi için, geleceğin Hall of Fame üyesi olan LeBron’un hâlâ elit bir versiyonuna ihtiyaç var.
NBA tarihindeki hemen hemen her oyuncu için 40’lı yaşlara kadar oynamak bile olağanüstü bir başarı olurdu. Maç başına 17,6 sayı ortalaması yakalamak ise eşi benzeri görülmemiş bir durum. Bu yaşta daha önceki en yüksek sayı ortalaması, 41 yaş sezonunda 10,1 sayı ile Kareem Abdul-Jabbar’a aitti. Kareem, uzun ve kademeli bir yaşlanma sürecinin sonunda bu rakama ulaşmıştı. Maç başına en az 24 sayı attığı son sezon ise 33 yaşındaydı.
LeBron James ise bunun tam tersini yaptı. Çaylak sezonunun ardından 20 sezon üst üste maç başına en az 25 sayı ortalaması yakaladı; bu seri, geçen sezon yalnızca 24,4 sayı ile çok küçük bir düşüş gösterdi.
Kariyer sayı liderlerinin sezon sezon maç başına sayı ortalamaları…
Bu uzun ömür ve istikrar, James’in kariyer sayı listesinde Abdul-Jabbar’ı geride bırakmasına yardımcı oldu. Hall of Fame’e girmiş efsane pivot, her iki oyuncunun da zirve yaş aralıklarında daha fazla sayı üretmişti; ancak James, liseyi bitirir bitirmez NBA’e girerek büyük bir avantaj yakaladı ve bugüne kadar neredeyse hiç düşüş yaşamadı — ta ki şimdiye kadar.
James’in maç başına 6,8 sayılık düşüşü, geçen sezon en az 20 sayı ortalaması yakalayan 47 oyuncu arasında en büyük gerileme oldu. (Aynı zamanda, Reaves’in maç başına 7,6 sayılık artışı, geçen sezon 20 sayı ortalaması yapan oyuncular arasındaki en büyük yükseliş.)
Bu düşüşün önemli bir kısmı, James’in tarihi istikrarının bozulmasından kaynaklanıyor. Bu sezon 20 ve üzeri sayı attığı üç maç var; ancak 13, 11, 10 ve 8 sayıda kaldığı maçlar da oynadı. Özellikle o 8 sayılık performans, normal sezonda üst üste 1.297 maç çift haneli sayı atma rekorunun sona ermesiyle tarihe geçti.
Genel olarak NBA’de üretkenlik, verimlilik ve hacmin bir fonksiyonudur — ve James’in skor düşüşü, bu denklemin her iki tarafındaki sorunlardan kaynaklanıyor. GeniusIQ, şut mesafesi ve savunmacının konumu gibi faktörlere dayanarak NBA’deki her oyuncu için beklenen efektif saha içi isabet yüzdesini (eFG%) takip ediyor. Takip döneminin başladığı 2013-14 sezonundan bu yana, bu sezona kadar James her zaman beklenen eFG% değerinin üzerinde performans göstermişti.
Ancak 2025-26 sezonunda, James ilk kez şut kalitesine kıyasla beklentilerin altında kaldı.
Farklı bir oyun tarzı
Verimlilikteki düşüşe ek olarak, James artık daha az skor fırsatı buluyor. Kariyerinin önceki tüm sezonlarında kullanım oranı (usage rate) en az %28’di ve ilk 20 sezonunun her birinde ligin en çok top kullanan ilk 12 oyuncusu arasında yer aldı. 21. ve 22. sezonlarında ise bu sıralama yalnızca biraz gerileyerek sırasıyla 21. ve 14. oldu.
Ancak 23. sezonunda yeterli süre alıp sıralamaya girebilseydi, %24,2’lik kullanım oranıyla sadece 47. sırada yer alacaktı. Geçen sezon kullanım oranı listesinde Donovan Mitchell, Victor Wembanyama ve Stephen Curry gibi süperstarlarla yan yana olan James, artık Jerami Grant, Jaren Jackson Jr. ve Derrick White gibi takımlarının ikinci opsiyonları arasında bulunuyor.
James, kariyerinde hiçbir zaman takım hücumunun bu kadar az merkezinde olmamıştı. Rakamlar bunu net biçimde gösteriyor:
-
GeniusIQ verilerine göre James, 100 pozisyon başına 4,32 dakika topa dokunuyor. Önceki en düşük değeri 7,23 dakikaydı; geçen sezon ise 7,56’ydı. Sezondan sezona yaşanan bu düşüş, bu yıl rotasyon oyuncuları arasındaki ikinci en büyük gerileme. (En büyüğü, Miami’de yeni bir hücum sisteminde oynayan Tyler Herro’ya ait.)
-
James, 100 pozisyon başına 8,0 penetre yapıyor; geçen sezon bu sayı 14,5 idi. Önceki en düşük değeri 11,3’tü.
-
GeniusIQ’ye göre 100 pozisyon başına 7,1 izolasyon oynuyor; geçen sezon bu rakam 11,4 idi. Daha önce hiçbir zaman 9,1’in altına düşmemişti.
-
Topu yönlendiren oyuncu olduğunda, 100 pozisyon başına 10,7 perde alıyor. Bu sayı, geçen sezonki 26,2’ye kıyasla %59 düşüş anlamına geliyor.
Bu eğilim, tüm oyun tiplerinde aynı şekilde görülüyor; kısacası James’in kullanım istatistiklerine ait hemen her grafik aynı tabloyu ortaya koyuyor. Aşağıdaki tablo, LeBron’un Pick-and-Roll’de topu kullanan oyuncu olduğu senaryoların ne kadar azaldığına işaret ediyor.
Takip verilerinin tutulmaya başlandığı dönemden geçen sezona kadar yıllar arasında bazı küçük dalgalanmalar görülse de, genel tablo son derece istikrarlıydı — üstelik James’in bu süreçte 29 yaşından 40 yaşına geldiği düşünülürse bu daha da dikkat çekici. Ancak 2025-26 sezonuyla birlikte ani ve belirgin bir düşüş yaşandı.
James, hücumu yönlendirdiği anlarda hâlâ üretken ve verimli. İzolasyon hücumlarında %83’lük, perde oyunlarında ise %92’lik dilimde yer alıyor. Sorun, artık bu pozisyonlara eskisi kadar sık girememesi; hiç olmadığı kadar anlarını seçerek oynaması.
James için sezonun geri kalanına dair beklenti
Peki, James’in bu yeni versiyonu onun ve Lakers’ın sezonunun geri kalanı için ne anlama geliyor? Yıllardır zamanın etkisine meydan okuyan bu oyuncuyu Baba Zaman gerçekten yakalamış olabilir mi?
James adına iyi haber şu ki, sezon ilerledikçe şut yüzdesinin artması muhtemel — her ne kadar önceki on yıllardaki seviyelerine tamamen dönmese bile. Şu an %53,9’luk gerçek şut yüzdesi (true shooting) ile oynuyor; bu oran, tam bir sezonda tamamlaması hâlinde çaylak yılından bu yana en düşük seviyesi olacak. Ancak sezon geneli istatistikler, kısa süreli düşüşleri gizleyebilir. Son on yıl içinde James, dokuz maçlık periyotlarda bundan daha kötü gerçek şut yüzdelerine şu dönemlerde de sahip olmuştu:
-
Mart 2025
-
Kasım – Aralık 2024
-
Aralık 2023 – Ocak 2024
-
Ekim – Kasım 2022
-
Aralık 2019 – Ocak 2020
-
Ocak – Şubat 2018
-
Şubat 2016
-
Aralık 2015
Bu dönemlerin tamamında, James düşüşten çıkmayı başardı ve sezonu gayet iyi tamamladı. Hatta bu sezonların üçü NBA Finalleri ile sonuçlandı. Yaş ve sakatlık açısından eşi benzeri görülmemiş bir dönemde olsa bile, önümüzdeki aylarda yeniden toparlanamaması için bir neden yok.
Örneğin, James’in serbest atış yüzdesi kariyerinin en düşük seviyesi olan %62’ye gerilemiş durumda. Pazar günü Phoenix’e karşı iki teknik faul atışını kaçırdı (maçın son saniyelerinde üçlük faulü sonrası çizgiden 3 atıştan 2’sini sokarak maçı kazandırmasına rağmen). Ancak 11.000’den fazla serbest atış kullanmış ve kariyeri boyunca %74 isabet oranına sahip bir oyuncunun, çizgiden bir anda bu kadar ciddi şekilde düşüş yaşaması son derece sıra dışı olurdu.
James ayrıca üç sayılık atışlarının yalnızca %29’unu isabete çevirdi. Son beş sezonda bu alandaki yüzdesi %37 idi ve orta mesafe şutlarında yüksek isabetle oynarken, üçlüklerde böylesine ani ve sert bir düşüş yaşaması pek olası görünmüyor. GeniusIQ’nun gelişmiş pozisyon verileri, James’in uzun mesafe şutlarında bacak gücünü kaybettiğini düşündürecek belirgin bir fiziksel değişim de göstermiyor.
Ancak James’in üretimi kariyer ortalamalarına doğru bir miktar artacak olsa bile, oyun tarzının kalıcı biçimde değiştiği büyük ihtimalle artık netleşmiş durumda.
Kullanım oranı ve oyun tiplerine ilişkin istatistikler genellikle “yapışkan”tır; yani erken dönemde oluşan trend, zaman içinde de korunur. Başka bir deyişle, James’in yeniden maç başına onlarca penetre yapmasını, sürekli izolasyona girmesini ve sayısız perde kullanmasını beklememek gerekir.
Bu görüşü destekleyen bir veri daha var: GeniusIQ veritabanında yer alan yaklaşık 1.000 maç içinde, James’in beşten az perde aldığı maç sayısı yalnızca beş. Bunlardan biri Kasım 2013’te, biri 2023 Playoffları’nda ve üçü bu sezon gerçekleşti.
Bu bir tesadüf değil; yeni normal bu.
James’in Lakers üzerindeki etkisi
James’in mevcut formu ve takımdaki rolüne dair bir diğer güçlü gösterge, kendi teknik ekibinin ona nasıl yaklaştığı. Ve burada oldukça çarpıcı bir istatistik ortaya çıkıyor: James, Dončić ve Reaves’in birlikte forma giydiği maçlarda, James bu iki oyuncudan en az biri sahada olmadan tek bir dakika bile oynamadı. PBP Stats verilerine göre, bu yedi maçtaki süre dağılımı şöyle:
- Dončić – James – Reaves: 132 dakika
- Dončić – Reaves: 69 dakika
- James – Reaves: 58 dakika
- Dončić – James: 42 dakika
- Sadece Dončić: 22 dakika
- Üçünden hiçbiri: 10 dakika
- Sadece Reaves: 3 dakika
- Sadece James: 0 dakika
Lakers koçu JJ Redick’in, rotasyonu her zaman “üç büyükten” en az ikisi sahada olacak şekilde kurması mantıklı. Nitekim bu dizilişler, söz konusu maçlarda Lakers’ın toplam dakikalarının %90’ını oluşturdu. (Üçlüden hiçbirinin sahada olmadığı 10 dakika ise tamamen düşük önem derecesine sahip anlarda yaşandı.)
Daha geçen sezon, Dončić’in sezon ortasında takıma katılmasının ardından Redick genellikle Dončić ile James’i dönüşümlü kullanıyordu. 2024-25 sezonunda, üç yaratıcı oyuncunun da forma giydiği maçlarda James 55 dakikayı tek başına sahada geçirmişti.
Ancak bu sezon Redick, Dončić ile Reaves’i dönüşümlü kullanmayı tercih ediyor. Reaves’in yıldızlaşması ve yakında 41 yaşına girecek bir oyuncunun omuzlarına böylesine büyük bir yük bindirmek istememek açısından bu mantıklı bir tercih; yine de bu durum, James’in Los Angeles hücum hiyerarşisindeki konumuna dair önemli ipuçları veriyor.
Los Angeles adına en endişe verici nokta ise, üç büyükten beklenen verimin alınamıyor olması. James, Dončić ve Reaves’in bu sezon birlikte sahada olduğu 132 dakikada, Lakers rakiplerine 10 sayı farkla geride kaldı.
Bu da rahatsız edici bir eğilimin devamı niteliğinde. 2024-25 normal sezonunda bu üçlü, 423 dakikada rakiplerini yalnızca toplam 2 sayı farkla geçebildi. Ardından playofflarda Minnesota Timberwolves karşısında beş maçta –24 farkla ağır bir yenilgi yaşandı.
Genel tabloya bakıldığında, James–Dončić–Reaves üçlüsü birlikte oynadıkları 695 dakikada –32 averajda. Cleaning the Glass verilerine göre bu üçlünün net reytingi –2,2. Yani James, Dončić ve Reaves birlikteyken, tek tek katkılarının toplamından daha az etki yaratıyorlar.
Savunmanın sorunlu olması şaşırtıcı değil. Üç hücum ağırlıklı yıldız aynı anda sahadayken Lakers’ın 120,5 savunma reytingi, lig genelinde takımlar arasında alt sıralara denk geliyor.
Ancak asıl problem hücum tarafında da ortaya çıkıyor. Lakers’ın teorisi şuydu: Dončić, James ve Reaves birlikteyken hücum o kadar baskın olacaktı ki, savunmadaki açıkları telafi edebilecekti. Oysa bu üçlünün 118,3 hücum reytingi, her ne kadar iyi bir değer olsa da, baskın olmaktan oldukça uzak. Bu rakam, bu sezon San Antonio Spurs’ün dokuzuncu sıradaki hücumuna denk geliyor.
Karşılaştırma yapmak gerekirse, bir başka ünlü oyun kurucu üçlüsüne bakalım. 2020-21 sezonunda sınırlı süre birlikte oynayan Kevin Durant, James Harden ve Kyrie Irving’li Brooklyn Nets, 129,5 hücum reytingi yakalamıştı — bu, Lakers’ın üçlüsünden 10 sayıdan fazla daha iyi bir değerdi.
Ya da Dončić ile Reaves’in, James olmadan birlikte neler yaptığına bakalım: 585 dakikada +15,3 net reyting ve 122,9 hücum reytingi. Bu ikili geçen playofflarda zorlandı, ancak normal sezonda James sahada değilken rakiplerini adeta paramparça etti.
Dolayısıyla asıl sorun, James’in nihayet yaşını göstermeye başlaması değil. Asıl mesele, James, Dončić ve Reaves’in Batı Konferansı’nın en iyi takımlarıyla rekabet edebilmek için gereken uyumu henüz yakalayamamış olması.
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!
EuroLeague gündemindeki son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!
NBA gündemindeki son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!